Σιάτιστα, η αρχόντισσα

photos by TopGeo

Η Σιάτιστα ανέδειξε πολλούς και μεγάλους ευεργέτες, οι οποίοι έκτισαν σχολεία, εκκλησίες, διοικητήριο, τουριστικό ξενοδοχείο, κέντρο υγείας, πνευματικό κέντρο κ.λ.π. άφησαν κληροδοτήματα προσφέροντας ολόκληρες περιουσίες για την εξυπηρέτηση των συμπατριωτών τους και του κοινωνικού συνόλου.
Η Σιάτιστα έχει να παρουσιάσει μπορούμε να πούμε μία πρωτοτυπία στο θέμα της ευεργεσίας : Ευεργέτες και δωρητές της στάθηκαν με ιδιαίτερη ευαισθησία προς τη γενέτειρά τους και την εκόσμησαν με ιδρύματα και οικοδομήματα, για τα οποία μπορεί να σεμνύνεται περισσότερο ίσως από κάθε άλλη πόλη.

Σιάτιστα, η αρχόντισσα
Επιβλητική και αγέρωχη, χτισμένη στα 900 μέτρα, η Σιάτιστα είναι μοναδική. Η ιστορία της πλούσια και ελκυστική, παρούσα σε κάθε σου βήμα. Με τα μοναδικά αρχοντικά να μαρτυρούν
TravellGreece

την ακμή και την προκοπή του 17ου και του 18ου όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στην τέχνη, την καλαισθησία, τα γράμματα και τον πολιτισμό.

Αρχοντικά
Τα αρχοντικά της πόλης (πάνω από πενήντα, εκ των οποίων κάποια επισκέψιμα), κτισμένα σαν κάστρα εντυπωσιάζουν με τον εσωτερικό τους διάκοσμο: ξυλόγλυπτα ταβάνια, πολύχρωμα τζάκια, εκπληκτικά βιτρό, όλα αληθινά έργα τέχνης.
Και μόνο για τα αρχοντικά της η Σιάτιστα αξίζει να την επισκεφθείτε.
Αναφέρουμε ενδεικτικά: Πούλκως, Μανούση, Μαλιόγκα, Τζώνου, Κανατσούλη και Νεραντζόπουλου (εδώ, στα βιτρό, θα δείτε στίχους εμπνευσμένους από τον Όμηρο) και το αρχοντικό Δόλγκηρα, με πλούσιο λαογραφικό υλικό (αναστηλωμένο και επιπλωμένο, σε ταξιδεύει στο παρελθόν), και την επισκέψιμη παραδοσιακή κατοικία των Τσιότσιου και Ντέρου.

Εκκλησίες
Στην Αγία Παρασκευή (1677) θα θαυμάσετε το επίχρυσο ξυλόγλυπτο τέμπλο και υπέροχες τοιχογραφίες, ενώ στο νάρθηκα του γυναικωνίτη θα δείτε ανάμεσα στους αγίους τις μορφές αρχαίων σοφών (Σόλων, Πλάτων, Θουκυδίδης, Πλούταρχος, Αριστοτέλης, Σίβυλλα κ.ά.) και αυτό μαρτυρά πολλά για το μορφωτικό επίπεδο των Σιατιστινών.
Θα δείτε ακόμα τις εκκλησίες του Αγίου Μηνά, του Προφήτη Ηλία, του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Νικάνορα, του Αγίου Χριστοφόρου και βέβαια τους δύο ενοριακούς ναούς (Αγίου Νικολάου και Αγίου Δημητρίου με πανύψηλα καμπαναριά).
Στο Δ.Δ. Μικροκάστρου δεσπόζει το Μοναστήρι της Παναγίας, πανέμορφο και με κατανυκτική ατμόσφαιρα.

Βιβλιοθήκη
Η «Μανούσεια» Βιβλιοθήκη φιλοξενεί σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα από τον 16ο αιώνα και εξής και στεγάζεται στο Πνευματικό Κέντρο της πόλης, δίπλα στο Δημαρχείο (εντυπωσιακά κτίρια, πιστά στη μακεδονίτικη ιδιαίτερη αρχιτεκτονική).

Μουσεία
Στο Παλαιοντολογικό Μουσείο φιλοξενούνται ευρήματα της περιοχής: απολιθωμένοι χαυλιόδοντες, τμήματα μαμούθ, ρινόκερου, διάφορα πετρώματα και ορυκτά.
Το Βοτανικό Μουσείο λειτουργεί εδώ και 20 χρόνια, είναι μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα και περιλαμβάνει πάνω από 700 πίνακες λουλουδιών και φυτών και πάνω από 500 σπάνιες πεταλούδες και ερπετά από την περιοχή του Μπούρινου (όπου ο φυσιολάτρης βρίσκει τον παράδεισό του).
Στο Εκκλησιαστικό Μουσείο ο επισκέπτης εξοικειώνεται με την εκκλησιαστική τέχνη και παράλληλα κατανοεί τη σχέση της Σιάτιστας με τα γνωστά κέντρα παραγωγής έργων τέχνης όπως η Καστοριά, τα Επτάνησα, η Βενετία.

Επισκέψιμα κελάρια
Ο καθένας μπορεί να μπει στα επισκέψιμα παραδοσιακά κελάρια (κατώγια) που απλώνονται σε όλη την πόλη και να ξεναγηθεί στα μυστικά του σιατιστινού κρασιού και να γνωρίσει το ξακουστό «ηλιαστό» κρασί που παράγονται με παραδοσιακό και βιολογικό τρόπο. Οι ίδιοι οι παραγωγοί θα αναλάβουν να τον μυήσουν σε όλα τα στάδια της παραγωγής, μια διαδικασία που παραμένει αναλλοίωτη στο πέρασμα των αιώνων.

Μια τεράστια αγορά σε γούνα και δέρμα
Με παράδοση εκατοντάδων χρόνων σε δέρμα και γούνα η Σιάτιστα συνεχίζει και σήμερα να πρωτοπορεί στον τομέα των γουναρικών με τους εξαιρετικούς τεχνίτες της που είναι γνωστοί σε όλο τον κόσμο, αλλά και πρόθυμοι να εξηγήσουν στον επισκέπτη όλα τα στάδια της παραγωγής.
Στο δερμάτινο ένδυμα η Σιάτιστα έχει καταξιωθεί στην αγορά για την εξαιρετική ποιότητα, την τεράστια ποικιλία και για τις εκπληκτικές τιμές που ξεκινούν από πολύ χαμηλά.


Η λαϊκή παράδοση είναι παρούσα όλο το χρόνο
Η Σιάτιστα είναι από τους τόπους της Ελλάδας που σε όλη τη διάρκεια του χρόνου ζωντανεύουν έθιμα με μακραίωνη ιστορία και τα οποία συναντώνται μόνον εδώ.
«Κλαδαριές»: Στις 23 Δεκεμβρίου η Σιάτιστα γιορτάζει τα «Κόλιαντα». Μεγάλες φωτιές ανάβουν σε όλη την πόλη και δημιουργούν ένα μοναδικό θέαμα για Σιατιστινούς και επισκέπτες, με τη συνοδεία παραδοσιακών σκοπών από ορχήστρες με χάλκινα, σιατιστινό κρασί και πλούσιους μεζέδες.
«Μπουμπουσιάρια»: Το διήμερο 5 και 6 Ιανουαρίου η Σιάτιστα κατακλύζεται από μεταμφιεσμένους. Την παραμονή των Φώτων οι πλατείες και οι δρόμοι γεμίζουν μασκαράδες και ορχήστρες με χάλκινα, ενώ ανήμερα της μεγάλης γιορτής πραγματοποιείται η μεγάλη παρέλαση αρμάτων και μεταμφιεσμένων. Παράλληλα τα καταστήματα της πόλης έλκουν ντόπιους και επισκέπτες στους ρυθμούς του γλεντιού.
Δεκαπενταύγουστος: Το έθιμο των καβαλάρηδων προσκυνητών της Παναγιάς συγκεντρώνει κάθε χρόνο πάρα πολλούς επισκέπτες. Έχει τις ρίζες του στα χρόνια της τουρκοκρατίας, όταν η γιορτή της Παναγίας έδινε την ευκαιρία στους σκλαβωμένους κατοίκους της περιοχής να ζήσουν μια μέρα ελευθερίας, καθώς άγραφο προνόμιο είχε φαίνεται δοθεί από τους Τούρκους.
Σήμερα το έθιμο διατηρείται αναλλοίωτο από τη φθορά του χρόνου και αναβιώνει κάθε χρόνο με τον ίδιο ζήλο, το ίδιο κέφι, την ίδια πίστη στην παράδοση.
Πάνω στα καταστόλιστα άλογά τους (που ξεπερνούν τα τριακόσια!) οι Σιατιστινοί το πρωί της 15ης Αυγούστου πηγαίνουν για προσκύνημα στο Μοναστήρι της Παναγιάς, στο Μικρόκαστρο. Επιστρέφουν το μεσημέρι και τους υποδέχεται όλος ο κόσμος καθώς παρελαύνουν. Ακολουθεί γλέντι και χορός σε πλατείες, καταστήματα ή σπίτια μέχρι το πρωί.

Διαμονή, Φαγητό, Διασκέδαση
Η Σιάτιστα σήμερα μπορεί να δώσει τα πάντα στον επισκέπτη που θα θελήσει να τη γνωρίσει και να την εξερευνήσει ή και να τη χρησιμοποιήσει ως βάση για εξορμήσεις σε Καστοριά, Φλώρινα και Γρεβενά (που απέχουν από 15 ως 35 λεπτά).
Υπάρχουν τέσσερα σύγχρονα ξενοδοχεία που μπορούν να καλύψουν κάθε γούστο και παρέχουν όλες τις ανέσεις («Αρχοντικό», «Ιβερίς», «Σιάτιστα», «Σιατιστινό αρχονταρίκι»).
Από την άλλη κατά μήκος του κεντρικού δρόμου υπάρχουν πάρα πολλές προτάσεις για φαγητό, είτε προτιμάτε τις τοπικές σπεσιαλιτέ είτε τα εκλεκτά ντόπια ψητά κρέατα.
Επίσης σε όλη την πόλη θα βρείτε πολλά καφέ, μπαράκια και κλαμπ για τη διασκέδασή σας.


Πληροφορίες για τον επισκέπτη:
Στην Πλατεία της Χώρας λειτουργεί το Περίπτερο Πληροφόρησης της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτισμού, Περιβάλλοντος Τουρισμού και Αθλητισμού Σιάτιστας (Δ.Ε.Π.Π.Τ.Α.Σ.) και στην είσοδο της πόλης λειτουργεί το απ’ όπου μπορείτε να ζητήσετε ενημερωτικό υλικό και βέβαια να ξεναγηθείτε στα αρχοντικά, τις εκκλησίες και τα μουσεία της Σιάτιστας (τηλ. 246...). Μπορείτε επίσης να ζητάτε πληροφορίες στο Δήμο Σιάτιστας (τηλ. 24650 21280 2465 350100) και στη ΔΕΠΠΤΑΣ (τηλ. 246...).

Siatista Village! is a small country town in West Mecedonia, 28Km on the west side of Kozani, rooted on Mt. Velia's slope at an altitude of over 900 feet and is the capital of Voio it is an odd picturesque village. It consists of two continuing close together very large neighbourhoods "Gerania and Hora". In each separate place colminates a belfry which signifies and cleterminates morphological elements which compose the towns (Siatista's) two traditional masts. The narrow paths give you the impression that you have been traped in an isolated place inclosed around bare mountains. Searching for independence and faith the first inhabitants came to thiw difficult of passage area.The sterile grounds drew them to cultivate vineyards and leather and fur processing as well as external and internal trade. This activity brought them close to foreign cultures from which they adopted the art they used to decorate the mansions and churches which fitted in so perfectly with... the local tradition and architecture. Apart from cxreativity they brought quality to their lives and built a rich social life style. They quickly realized the importance of knowledge and their first priority was education and liberation.

A little piece of history
Fur coexist with city's life. Vison, foxes, racoon, ozelot, imported from Canada, Russia, United States, Japan, Western and Northern Europe are exported all over the world, even in Turkey. Fur is the life of Siatista. It is gospel, the unattainable, unique art. It has started in this poor place 400 years ago, when the expatriated Siatistans brought from the foreign countries, to their hand the "trashers of fur" to work on them with unique way and turned this trashes to GOLD. Siatista has today 1650 furrires, exporters with 4000 workers capacity. The exclusive privilege shared with Kastoria was granted to nomes of Grevena and Florina, except of the cities of Kozani and Ptolemaida. In that way it supported the poor villages of the neighbouring nomes, wich, without the Fur industries would have been ruined.
The working and trade of fur begun at the end of the 16th century, and early years of the 17th century, when the tradesman brought with the famous "caravans", furs from Venice, Vienna and other European countries.
This commercial activity was ended after the war between France and Austria, when the fur-business disappeared.
The fur craft was blooming again and reborned in Siatista. The way the furs are manufactured is original. Each fur coat is made of thousands pieces. (To get an idea, go to the production area)
Centuries ago a unique craft possesses the life of the great city and today brings millions of dollars to the national economy.
Siatista is one of the major center of processing of fur worldwide.