ΤΑΦΟΠΛΑΚΑ ΣΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ.

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΠΟ ΑΠΕ, ΜΕ ΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΩΓΗ;

Με μια αιφνιδιαστική κίνηση η Υπουργός Περιβάλλοντος βάζει ταφόπλακα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα και σπρώχνει την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ σε μονοπωλιακές πρακτικές.

Την Τρίτη 16/2 αναρτήθηκε στον διαδικτυακό τόπο της ανοικτής διακυβέρνησης: http://www.opengov.gr/minenv/?p=403, (με ημερομηνία Κυριακή 14/2!!!) και μόνο για τρεις ημέρες, μέχρι την Παρασκευή 19/2 «σχέδιο για την τιμολόγηση της ενέργειας που παράγεται από φωτοβολταϊκά συστήματα», που μειώνει την τιμή κατά 11,1%!!!, και από 450 ευρώ ανά MWh κοστολογείται 400 ευρώ ανά MWh για φωτοβολταϊκά ισχύος μικρότερης ή ίσης των 100kWpeak.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι μικροεπενδυτές βρίσκονται τουλάχιστον σε απόγνωση. Πρώτα πέρασαν από τη συμπληγάδες της γραφειοκρατίας τουλάχιστον τριών ετών (από το 2007), πληρώνοντας ένα τεράστιο κόστος για δημιουργία εταιρείας, μελέτες για αίτηση εξαίρεσης, περιβαλλοντικής ηλεκτρομηχανικής, ενοίκια γραφείων και ενοίκια ή αγοράς οικοπέδων, λογιστές, κτλ.

Έχοντας σπαταλήσει χιλιάδες εργατοώρες τρέχοντας σε πολεοδομίες, δασαρχεία, επιτροπές Νομαρχιών, τρεις αρχαιολογίες, ΡΑΕ, ΔΕΗ, ΔΕΣΜΗΕ, εφορίες, υποθηκοφυλακεία, κτ.λ..

Έχοντας χάσει ήδη το δικαίωμα να υπαχθούν στον αναπτυξιακό νόμο, («πάγωσε» από τέλος Γενάρη), με αυξημένα πλέον τα επιτόκια δανεισμού από τις τράπεζες για την υλοποίηση, έρχεται το τελειωτικό χτύπημα από το «πράσινο» υπουργείο. Η μείωση της τιμής που κάνει πλέον ασύμφορη την επένδυση και υποχρεώσει τους μικροεπενδυτές να «παραδώσουν» τις εξαιρέσεις αντί «πινακίου φακής» στις μεγάλες εταιρείες.

Η αγορά των φωτοβολταϊκών ξεκίνησε στην Ελλάδα με το νόμο 3468/2006 με 60% συμμετοχή στον αναπτυξιακό νόμο. Λίγο μετά αυτό άλλαξε σε 40%, ενώ τέλος Γενάρη «πάγωσε» ο αναπτυξιακός νόμος...

Πριν ένα μόλις χρόνο 3734/2009, ψηφίστηκε ειδικός νόμος για την τιμολόγηση της ενέργειας των φ/β συστημάτων, ο οποίος μάλιστα προβλέπει και την σταδιακή μείωση της τιμής.

Ακόμα μέχρι σήμερα δεν έχουν δοθεί άδειες παραγωγής και εξαιρέσεις για αιτήσεις που είχαν υποβληθεί στην ΡΑΕ από τον Ιούνιο του 2007 και μετά, οι οποίες είχαν υποβληθεί με το καθεστώς του ν.3468/2006 και για τις οποίες ο ν.3734/2009 προβλέπει ειδικό χρονοδιάγραμμα αξιολόγησης τους το οποίο δεν έχει τηρηθεί.

Το πλέον σημαντικό είναι ότι για τις καθυστερήσεις φταίνε οι υπηρεσίες οι οποίες καταστρατηγούν το νόμο και ξεπερνούν κατά πολύ τα χρονικά περιθώρια. Και σήμερα έρχεται το ίδιο το κράτος που ευθύνεται για όλο αυτό το αλαλούμ, να τρέξει να προλάβει να μειώσει τις τιμές…

Εάν η συγκεκριμένη διάταξη, γίνει νόμος της Βουλής το αποτέλεσμα θα είναι να δημιουργηθεί ένα μονοπώλιο 4-5 εταιρειών καθώς οι εγκλωβισμένοι μικροεπενδυτές θα έχουν δύο επιλογές: ή να τις πουλήσουν στο ΚΑΡΤΕΛ ενέργειας που θα δημιουργηθεί με ευθύνη του ελληνικού κράτους, ή να μην τις υλοποιήσουν…

Τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά:
ellines-energoi-polites

1ον. Γιατί μόνο για τρεις ημέρες η διαβούλευση; Γιατί στο δελτίο τύπου του Υπουργείου και την αρχική του opengov αναφέρεται 16/2 ενώ στην εσωτερική σελίδα που υπάρχει η ανάρτηση με τίτλο «Διαβούλευση για την τιμολόγηση της ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα» η ημερομηνία είναι: Κυριακή, 14 Φεβρουαρίου 2010;;;

2ον. Γιατί το νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ, η διαβούλευση του οποίου τελείωσε στις 15 Γενάρη, συμπεριελάμβανε τις τιμές του ισχύοντος νόμου, ( 450ευρώ ανά KWh) που έχει και σταδιακή μείωση; (Άλλωστε με το νόμο 3734/2009 από το Ιούλιο του 2011 αυτή θα είναι η τιμή για όσους συνδεθούν). Δεν μελέτησε σωστά το υπουργείο πριν το καταθέσει; Ήταν πρόχειρη επιλογή; Γιατί έρχεται σήμερα με την παλαιά πρακτική των «ντροπολογιών της νύχτας» να προωθήσει τις μειώσεις;

3ον. Γιατί γίνεται αυτό ενώ το υπουργείο γνωρίζει ότι πολλοί κάτοχοι εξαιρέσεων έχουν μπλέξει στα γρανάζια της γραφειοκρατίας μεταξύ, Νομαρχίας, Περιφέρειας, ΔΕΗ, ΔΕΣΜΗΕ, και δεν έχουν καμία ευθύνη για την αργοπορία τριών ετών;

4ον. Πόσο ποιο ανασφαλές πρόχειρο και επικίνδυνο μπορεί να γίνει το επενδυτικό περιβάλλον σε τούτη τη χώρα;

5ον. Γιατί σπρώχνει το υπουργείο τις επενδύσεις σε ανεμογεννήτριες που μπορούν να επενδύσουν μεγάλες εταιρείες;

6ον. Γιατί ουσιαστικά με αυτή τη ρύθμιση μονοδρομεί την δημιουργία μονοπωλίων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ;

7ον. Για πρώτη φορά με την αμέριστη συμπαράσταση και τις προωθούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις του κράτους θα δημιουργηθεί εκ του αποτελέσματος ΚΑΡΤΕΛ στον τομέα των ΑΠΕ και της ηλεκτρικής ενέργειας. Μεσοπρόθεσμα πάλι ο καταναλωτής θα πληρώσει το κόστος; όπως γίνεται μέχρι τώρα και στα υπόλοιπα ενεργειακά προϊόντα;

8ον. Για ποιο λόγο καταργείται η περιβαλλοντική μελέτη από τις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών πάρκων; Για να μπορεί ο καθένας όπου θέλει, άναρχα και χωρίς καμία πρόβλεψη να δημιουργεί φωτοβολταϊκά πάρκα; Με τις όποιες πιθανές επιπτώσεις;
10ον. Γιατί τα σχόλια που έγιναν την Τρίτη στη διαβούλευση, http://www.opengov.gr/minenv/?p=403&cp=9#comments δημοσιεύτηκαν την Τετάρτη… ενώ από τις 2μμ, της Τετάρτης έχει σταματήσει η δημοσίευση σχολίων;

Θα θέλαμε να πιστέψουμε ότι απλά η Υπουργός Περιβάλλοντος οδηγήθηκε σε αυτές τις προτάσεις, από πίεση χρόνου και λανθασμένες προτάσεις των συνεργατών της.

Σαφώς το προεκλογικό κυβερνητικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ για τις ΑΠΕ δε μιλούσε ούτε για ταφόπλακα ούτε για μονοπώλια όπως θα δείτε πιο κάτω:

«Σύνθημά μας «ΑΠΕ παντού», εκτός από τις περιοχές υψηλής προστασίας. Με περιορισμό της γραφειοκρατίας και απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών. Άμεση κατάργηση όλων των αντικινήτρων
για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ σε μικρή κλίμακα και κίνητρα για την παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας από ΑΠΕ στα σπίτια. Εγγύηση της τιμής αγοράς
ηλεκτρικού ρεύματος από μικρούς-μεσαίους παραγωγούς από ΑΠΕ. Εξορθολογισμό κινήτρων και δημιουργία σύγχρονου θεσμικού πλαισίου με απλοποιημένες διαδικασίες, για ευρεία συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στην εφαρμογή
των ΑΠΕ.»

Πλαίσιο Κυβερνητικού Προγράμματος ΠΑΣΟΚ, 1/10/2009, Σελίδα 25
Read more...

No money and lots of honey...

Είμαστε στ’ αλήθεια ένας οικονομικός παράδεισος. Κι είναι ζήτημα χρόνου να αρχίσουν να εισρέουν στη χώρα ξένοι πολίτες που θα θέλουν να βάλουν το δάχτυλο στο βάζο και να δουν τι θα πει greek honey (ελληνικό μέλι)… Πρώτα και κύρια, ο έλληνας μισθωτός απολαμβάνει τους χαμηλότερους μισθούς και τις πιο τελειωμένες συντάξεις της Ευρώπης. Άρα, από εισόδημα χάνει (honey).

Ταυτόχρονα, ο πληθωρισμός στη χώρα τρέχει σχεδόν με 3% και όχι με 0,9% όπως στη λοιπή ευρωζώνη. Άρα, όποιος ζει, κινείται και ψωνίζει εδώ, χάνει (honey). Δεδομένου ότι οι τιμές των προϊόντων είναι εξίσου υψηλές με τις υπόλοιπες χώρες τις Ευρώπης -και ενίοτε ακόμα πιο τσιμπημένες λόγω της εγχώριας τάσης για κερδοσκοπία- ο έλληνας καταναλωτής χάνει (honey) περαιτέρω.

Το φορολογικό μας σύστημα εν τη γενέσει του είναι αυστηρότερο και στοχοποιεί τα ελεγχόμενα εισοδήματα. Άρα, εγγυημένα, ο πολίτης, σε επίπεδο φορολογίας εξακολουθεί να χάνει (honey).

Επιπλέον, παρά τον άσπρο πάτο των ασφαλιστικών ταμείων, οι ασφαλιστικές εισφορές είναι γενναιότερες απ’ ό,τι στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Χάνει (honey) κι από κει. Δεδομένης της εφαρμογής του προγράμματος σταθερότητας και της πιθανότητας να ισχύσουν και έκτακτα, συμπληρωματικά μέτρα, όποιος ζει εδώ, ζει με τη βεβαιότητα ότι για πολλά χρόνια ακόμα θα χάνει (honey).

Κι επειδή οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών θεωρεί ότι τα μέτρα κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, το honey (χάνει) αναμένεται να γίνει το εθνικό μας προϊόν… Καλοφάγωτο το ελληνικό μέλι…
topontiki.gr


Read more...

Πώς επιβιώνει ο καπιταλισμός

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΙΑΛΚΕΤΣΗΣ

Οπως το πρόσφατο χρηματοπιστωτικό τσουνάμι κατέδειξε πέρα από κάθε εύλογη αμφιβολία σε εκατομμύρια πρόσωπα, τα οποία οδηγήθηκαν να πιστέψουν στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στις τραπεζικές πρακτικές ως έγκυρες μεθόδους για να επιλύουν με επιτυχία τα προβλήματά τους, ο καπιταλισμός στην καλύτερη των υποθέσεων δημιουργεί προβλήματα, δεν τα επιλύει.

Και αυτό για έναν απλό λόγο: ο καπιταλισμός, όπως και το θεώρημα της μη πληρότητας των συστημάτων των φυσικών αριθμών του Κουρτ Γκέντελ, δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα συνεπής και πλήρης. Αν είναι συνεπής με τις ίδιες του τις αρχές, εμφανίζονται προβλήματα με τα οποία αυτός δεν μπορεί να ασχοληθεί. Αρκεί να σκεφτούμε ότι τα στεγαστικά δάνεια, που διαφημίστηκαν σαν ένα εργαλείο για να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες όσων δεν είχαν κατοικία, στην πραγματικότητα πολλαπλασίασαν τον αριθμό εκείνων που ξαναβρέθηκαν χωρίς κατοικία.

Πολύ πριν ο Γκέντελ διατυπώσει το θεώρημά του, η Ρόζα Λούξεμπουργκ είχε γράψει τη μελέτη της για τη συσσώρευση του κεφαλαίου, στην οποία υποστήριζε ότι ο καπιταλισμός δεν είναι σε θέση να επιβιώσει χωρίς μη καπιταλιστικές οικονομίες. Ο καπιταλισμός μπορεί να αναπτύσσεται μόνον όσο θα υπάρχουν «παρθένες περιοχές», έλεγε, ανοιχτές στην επέκταση και στην εκμετάλλευση. Σκεφτόταν τις χώρες που έγιναν αποικίες εκείνη την εποχή. Το πρόβλημα είναι ότι, αφότου κατακτηθούν αυτές οι περιοχές, στερούνται την «παρθενικότητά» τους και έτσι εξαντλείται η πηγή από την οποία τρέφεται ο ίδιος ο καπιταλισμός.

Ο καπιταλισμός, για να το πούμε ειλικρινά, είναι ουσιαστικά ένα παρασιτικό σύστημα. Μπορεί να ευημερεί μόνον όταν βρίσκει έναν οργανισμό, τον οποίο δεν έχει ακόμη εκμεταλλευτεί, και από τον οποίο τροφοδοτείται, αλλά (ιδού το παράδοξο) δεν μπορεί να το κάνει χωρίς με αυτόν τον τρόπο να βλάψει τον οργανισμό που τον φιλοξενεί και, αργά ή γρήγορα, να υπονομεύσει τις ίδιες τις προϋποθέσεις της ευημερίας του ή ακόμη και της επιβίωσής του.

Ευρηματικότητα

Σήμερα, έναν αιώνα μετά από αυτή τη διάγνωση, γνωρίζουμε με ακόμη μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι η δύναμη του καπιταλισμού έγκειται στη σαγηνευτική ευρηματικότητα με την οποία αναζητάει και βρίσκει νέα είδη ξενιστών, κάθε φορά που τα προηγούμενα εκμεταλλευόμενα είδη γίνονται πιο σπάνια ή χάνονται εντελώς.

Τώρα γνωρίζουμε και την ταχύτητα με την οποία αναπροσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες των νέων εδαφών στα οποία βόσκει. Στο τεύχος Νοεμβρίου του 2008 της περιοδικής επιθεώρησης New York Review of Books ο Τζορτζ Σόρος, με το άρθρο του «The crisis and what to do about it», εξήγησε τη σειρά των καπιταλιστικών πρωτοβουλιών ως μια διαδοχή από φούσκες που μεγαλώνουν κατά κανόνα πολύ πέρα από τις δυνατότητές τους και που σκάνε αμέσως μόλις φτάνουν το σημείο της μέγιστης αντίστασης. Η τωρινή πιστωτική στενότητα δεν αναγγέλλει επομένως το τέλος του καπιταλισμού, αλλά μόνον την εξάντληση ενός από τα εδάφη στα οποία αυτός έβοσκε. Η αναζήτηση του προσεχούς βοσκοτοπιού άρχισε αμέσως. Και ακριβώς όπως στο παρελθόν το καπιταλιστικό κράτος διαλαλούσε τα κατορθώματά του μέσα από την υποχρεωτική κινητοποίηση δημόσιων πόρων, θα αναζητηθούν νέες παρθένες περιοχές και θα γίνουν προσπάθειες να τις ανοίξουν με το καλό ή με το ζόρι, μέχρις ότου και οι δικές τους δυνατότητες, με τη σειρά τους, θα εξαντληθούν.

Καταστροφή

Οπως πάντα, και όπως μάθαμε στον εικοστό αιώνα από μια μακρά σειρά μαθηματικών ανακαλύψεων, από τον Ανρί Πουανκαρέ ώς τον Εντουαρντ Λόρεντς, η πιο μικρή απόκλιση μπορεί να μας ρίξει στην άβυσσο και να μας οδηγήσει στην καταστροφή, έτσι όπως και το πιο μικρό βήμα προς τα μπρος μπορεί να εξαπολύσει μια καταιγίδα και να καταλήξει να προκαλέσει έναν κατακλυσμό. Και αυτό γιατί οι αναγγελίες της ανακάλυψης νησιών που δεν καταγράφονται ούτε στους γεωγραφικούς χάρτες, προσελκύουν συνήθως πλήθη τυχοδιωκτών μεγαλύτερα και από τις ίδιες τις διαστάσεις των παρθένων περιοχών - πλήθη που μέσα σε μια στιγμή θα χρειαστεί να μπορέσουν να τρέξουν γρήγορα στις βάρκες τους, για να απομακρυνθούν από μιαν επικείμενη καταστροφή, με την ελπίδα ότι αυτές οι βάρκες θα είναι ακόμη άθικτες και ασφαλείς. Το ερώτημα που τίθεται είναι επομένως σε ποιο σημείο θα εξαντληθεί ο κατάλογος των περιοχών που μπορούν να αναγορευτούν, με μια δεύτερη διαδικασία, παρθένες και πότε οι (φρενιτιώδεις και επινοητικές) εξερευνήσεις θα πάψουν να προσφέρουν κάποια προσωρινή ανακωχή.

Η εισαγωγή των πιστωτικών καρτών και του εύκολου δανεισμού για την απόκτηση κατοικίας είχαν προαναγγείλει αυτό που θα συνέβαινε. Το συμβόλαιο του δανείου έπρεπε να μετατραπεί σε ένα παράγωγο, που επέτρεπε σε αυτόν που δάνειζε να αντλεί διαρκώς κέρδος. Δεν μπορείτε να πληρώσετε τις δόσεις του δανείου σας; Μην ανησυχείτε. Διαφορετικά από εκείνα τα λίγο κακά παλιομοδίτικα άτομα, που ανυπομονούσαν να εισπράξουν τις δόσεις μέσα σε προκαθορισμένες προθεσμίες, εμείς οι μοντέρνοι δανειστές δεν θέλουμε πίσω τα λεφτά μας. Αντίθετα μάλιστα προσφερόμαστε να σας δανείσουμε και άλλα λεφτά, για να πληρώσετε τα χρέη σας και όχι μόνον, αλλά ακόμη και για να έχετε περισσότερα μετρητά. Πράγματι, αυτό που κανείς δεν δήλωνε, αφήνοντας στις βαθιές και σκοτεινές προαισθήσεις των οφειλετών το καθήκον να αντιληφθούν την αλήθεια, είναι το ότι οι τράπεζες που δανείζουν στην πραγματικότητα δεν θέλουν οι οφειλέτες τους να εξοφλούν τις υποχρεώσεις τους. Αν οι οφειλέτες πλήρωναν όσα δανείστηκαν δεν θα υπήρχε πλέον χρέος, ενώ είναι ακριβώς τα χρέη τους (τον τόκο που πληρώνεται μηνιαία) εκείνα που οι δανειστές αποφάσισαν να μετατρέψουν σε κύρια πληγή του διαρκούς τους κέρδους.

Οι πελάτες που επιστρέφουν με επιμέλεια τα χρήματα που έχουν δανειστεί είναι ο εφιάλτης αυτών που χορηγούν δάνεια. Και αυτό γιατί τα κέρδη των μετόχων των τραπεζών βασίζονται κυρίως στη συνεχή «εξυπηρέτηση» των χρεών παρά στην έγκαιρη εξόφλησή τους. Σε ό,τι αφορά αυτούς τους μετόχους, ο ιδεώδης υποψήφιος για δανεισμό είναι εκείνος που δεν θα εξοφλήσει ποτέ το ποσό που δανείστηκε. Τα πρόσωπα που έχουν λογαριασμούς με αποταμιεύσεις, αλλά δεν έχουν χρέη, είναι επομένως οι «παρθένες περιοχές» του σήμερα (του χθες), που επιτρέπουν μιαν εκμετάλλευση. Από τη στιγμή που θα οδηγηθούν να αρχίσουν να καλλιεργούνται, δεν θα 'πρεπε ποτέ να τους παραχωρηθεί η δυνατότητα να αρνηθούν και να ξαναγίνουν ακαλλιέργητα εδάφη. Ετσι μια από τις πιο σημαντικές βρετανικές εταιρείες που δίνουν πιστωτικές κάρτες προκάλεσε πρόσφατα την αγανάκτηση της κοινής γνώμης, όταν αρνήθηκε να παραχωρήσει ξανά πιστωτικές κάρτες στους πελάτες που κάθε μήνα εξοφλούσαν τα χρέη τους.

Εκμετάλλευση

Ιδού όμως κάποιο παράδειγμα της καταστροφικής επίπτωσης αυτής της στρατηγικής: σε μια βρετανική εφημερίδα δημοσιεύτηκε η ιστορία ενός πενηντάχρονου, ο οποίος είχε χρεωθεί 58 χιλιάδες λίρες από 14 τράπεζες. Αυτός ο κύριος δεν κατόρθωνε να πληρώνει τους τόκους του χρέους του. Λυπούμενος εκ των υστέρων για τη βλακεία που τον έσπρωξε σε αυτή την απαράδεκτη κατάσταση, αυτός στράφηκε εναντίον εκείνων που του είχαν χορηγήσει τα δάνεια. Σύμφωνα με όσα είπε, όποιος χορηγεί δάνεια είναι «εν μέρει» υπεύθυνος και κατακριτέος, επειδή επιτρέπει στους ανθρώπους να χρεώνονται με απίστευτη ευκολία. Σε μιαν άλλη μακρινή χώρα, στο Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, μια νέα που είναι σήμερα 23 ετών και ονομάζεται Σιόμπχαν Χίλεϊ, πριν από μερικά χρόνια απέκτησε την πρώτη πιστωτική της κάρτα. Τελικά -έτσι δήλωσε- ήταν ελεύθερη να διαχειρίζεται μόνη της τα οικονομικά της. Λίγο καιρό μετά, η νεαρή ζήτησε και απέκτησε μια δεύτερη πιστωτική κάρτα, για να αντιμετωπίσει τους τόκους και τα χρέη που είχαν συσσωρευτεί από την πρώτη. Αφού πέρασε λίγος ακόμη χρόνος, ανακάλυψε ότι η δεύτερη πιστωτική κάρτα δεν αρκούσε για να καλύπτει τους τόκους από τα χρέη της πρώτης. Απευθύνθηκε επομένως σε μια τράπεζα, για να αποκτήσει ένα δάνειο αναγκαίο για να εξοφλήσει τα ανοίγματα και από τις δύο κάρτες. Με δυο λόγια, οι τράπεζες κατόρθωσαν να αποκτήσουν αυτό που ήθελαν: μια παρθένα γη, που την κατέκτησαν και την εκμεταλλεύονται.

Στεγαστικά

Οπως και σε όλες τις προηγούμενες μεταβολές του καπιταλισμού, έτσι και αυτή τη φορά το κράτος βοήθησε στη δημιουργία αυτών των νέων εδαφών. Με βάση μια πρωτοβουλία του προέδρου Κλίντον, έγινε η εισαγωγή στις Ηνωμένες Πολιτείες των στεγαστικών δανείων, που προωθούσε η κυβέρνηση για να προσφέρει εύκολες πιστώσεις για την απόκτηση κατοικίας σε πρόσωπα που δεν είχαν τα μέσα για να εξοφλούν τα δάνειά τους και συνεπώς για να μετατρέψει σε οφειλέτες εκείνα τα τμήματα του πληθυσμού που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχαν ενταχθεί στο κύκλωμα της εκμετάλλευσης μέσω του πιστωτικού συστήματος. Ακριβώς όμως όπως η εξαφάνιση ανθρώπων που περιφέρονται ξυπόλητοι προκαλεί ανησυχία στην υποδηματοβιομηχανία, έτσι και η εξαφάνιση προσώπων που δεν είναι χρεωμένα επιτρέπει να προβλέψουμε την καταστροφή για τη βιομηχανία των δανείων.

Για άλλη μια φορά ο καπιταλισμός πλησιάζει σε μια μη ηθελημένη αυτοκτονία, δρώντας έτσι ώστε να εξαντλεί τους πόρους των νέων παρθένων περιοχών που εκμεταλλεύεται. Με δυο λόγια, ο καπιταλισμός τέλειωσε; Δεν τον νομίζω. Η είδηση του θανάτου του καπιταλισμού, όπως θα έλεγε ο Μαρκ Τουέιν, είναι τρομερά υπερβολική. Το κράτος έσπευσε να βοηθήσει. Αρκεί να σκεφτούμε τα γιγάντια σχέδια σωτηρίας των τραπεζών που κατάρτισαν οι κυβερνήσεις όλου του κόσμου. Αλλά έχει εισαχθεί και ένα είδος κράτους πρόνοιας για τους πλουσιότερους. Για να αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα από την πρόσφατη ειδησεογραφία: τη στιγμή που σταμάτησε ακριβώς στο χείλος της καταστροφής, χάρη στην άφθονη ροή του χρήματος των φορολογουμένων, η τράπεζα TSB Lloyds άρχισε να ασκεί πιέσεις στο δημόσιο ταμείο, για να κατευθύνει μέρος του πακέτου σωτηρίας στους λογαριασμούς των μερισμάτων των μετόχων της. Και παρά την επίσημη αγανάκτηση των εκπροσώπων του κράτους, προχώρησε ατάραχη στην καταβολή μπόνους, εκδηλώνοντας μια τέτοια πλεονεξία και απληστία σαν αυτές που οδήγησαν τις τράπεζες και τους πελάτες τους στην απόλυτη καταστροφή. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Σύμφωνα με τον Στίβεν Σλιβίνσκι του Ινστιτούτου Cato, ήδη το 2006 η αμερικανική κυβέρνηση ξόδεψε 92 δισ. δολάρια για να στηρίξει με οικονομική βοήθεια κολοσσούς της βιομηχανίας όπως η Boeing, η Ibm και η General Motors.

Συναλλαγή

Πριν από χρόνια, ο Γιούργκεν Χάμπερμας υποστήριζε ότι το κράτος είναι καπιταλιστικό και υπενθύμιζε ότι η ουσία του καπιταλισμού είναι η ένωση κεφαλαίου και εργατικής δύναμης. Σκοπός αυτής της ένωσης είναι να πραγματοποιεί μιαν εμπορική συναλλαγή: το κράτος αγοράζει την εργατική δύναμη.

Για να γίνει ωστόσο η συναλλαγή πρέπει να ικανοποιούνται δύο προϋποθέσεις: το κεφάλαιο πρέπει να είναι σε θέση να αγοράζει και η εργατική δύναμη πρέπει να μπορεί να αγοραστεί, δηλαδή να γίνεται αρκετά ενδιαφέρουσα και δελεαστική για να αγοραστεί από το κεφάλαιο. Κύριο καθήκον του κράτους είναι επομένως να δράσει έτσι ώστε και οι δυο αυτές προϋποθέσεις να υλοποιηθούν. Γι' αυτόν τον λόγο το κράτος πρέπει να κάνει δύο πράγματα: πρώτον, να χρηματοδοτήσει το κεφάλαιο στην περίπτωση που δεν διαθέτει την αναγκαία ρευστότητα για την αγορά μιας παραγωγικής και επικερδούς εργατικής δύναμης.

Δεύτερον, να βεβαιωθεί ότι η εργατική δύναμη αξίζει πραγματικά να αγοραστεί, δηλαδή ότι είναι σε θέση να αντέξει τον κόπο της βιομηχανικής παραγωγής, ότι είναι δυνατή και υγιής και ότι είναι κατάλληλα προετοιμασμένη και διαθέτει εκείνες τις εργασιακές γνώσεις και ιδιότητες που είναι αναγκαίες ώστε να απασχοληθεί στον βιομηχανικό τομέα. Ο Χάμπερμας έγραφε αυτά τα πράγματα στον καιρό της μοντέρνας «στέρεης» κοινωνίας των παραγωγών. Σήμερα, στη «ρευστή» κοινωνία, το κράτος είναι καπιταλιστικό στο μέτρο που εγγυάται μια συνεχή πιστωτική διαθεσιμότητα. Εξάλλου, η συνεργασία κράτους και αγοράς είναι κανόνας στον καπιταλισμό. Η σύγκρουση μεταξύ τους, αν ποτέ παρουσιαστεί, είναι αντίθετα η εξαίρεση. Απομένει να δούμε το μέλλον, δηλαδή τις μελλοντικές παρθένες περιοχές.

ΖΙΓΚΜΟΥΝΤ ΜΠΑΟΥΜΑΝ

Ενας από τους κορυφαίους σύγχρονους κοινωνιολόγους

Ο 85χρονος σήμερα Ζίγκμουντ Μπάουμαν είναι ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους κοινωνιολόγους και έχει γράψει πολλά και σημαντικά έργα, μερικά από τα οποία μεταφράστηκαν τα τελευταία χρόνια και στη γλώσσα μας. Μέχρι το 1968, ο Πολωνός Μπάουμαν δίδασκε στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας. Επειτα υποχρεώθηκε να μεταναστεύσει και συνέχισε τη διδακτική του δραστηριότητα στο Πανεπιστήμιο του Λιντς στη Μεγάλη Βρετανία. Το κείμενό του αυτό είναι η εισήγησή του σε θεωρητικό συμπόσιο με θέμα «Ανησυχίες στη νεωτερικότητα», που έγινε με πρωτοβουλία της οργάνωσης Arci στη Φλωρεντία, τον Δεκέμβριο του 2008.
enet.gr
Read more...