«Να παρέμβει η πολιτεία για τον σωστό διαχωρισμό των ιατρικών αποβλήτων»
Ενα σμήνος γλάρων κάνουν γύρους και προσγειώνονται δίπλα μας, στον ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων. Πιο πέρα βόσκει ένα κοπάδι πρόβατα. Η μυρωδιά είναι ανυπόφορη στις εγκαταστάσεις του αποτεφρωτήρα, που «φορτώνει» και καίει επικίνδυνα νοσοκομειακά απόβλητα.
Ο αποτεφρωτήρας υπολειτουργεί, επισημαίνεται από την ΕΣΔΚΝΑ. Τα απόβλητα πέφτουν στην παρακείμενη χωματερή ανεξέλεγκτα «Το 95% των νοσοκομείων της Αττικής είναι συμβεβλημένα με τον αποτεφρωτήρα. Μόνο που στέλνουν μικρότερη ποσότητα από τις παραγόμενες», λέει κατά την ξενάγηση ο διευθυντής της «Αποτεφρωτήρας Α.Ε.» Δημήτρης Παπαδόπουλος.
Εξηγεί πως «στους ελέγχους που πραγματοποιούνται σε απορριμματοφόρα τα οποία μεταφέρουν νοσοκομειακά απόβλητα βρίσκουν σημαντικές ποσότητες μολυσματικών, που οδηγούνται στον ΧΥΤΑ ως αστικά».
Φορώντας μάσκες, κράνη και γάντια δύο Πακιστανοί εργάτες φορτώνουν τα συσκευασμένα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα από τα ψυγεία σε ταινιόδρομους, για να καταλήξουν στον κλίβανο. Η διαδικασία παρακολουθείται και από αίθουσα ελέγχου. Στη διπλανή, οι αναλυτές μετρούν διαρκώς τις εκπομπές αερίων.
Τα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα η ελληνική νομοθεσία τα κατατάσσει σε αμιγώς μολυσματικού χαρακτήρα απόβλητα. Για τη διαχείρισή τους προβλέπεται η αποτέφρωση και η αποστείρωση.
Η μόνη αδειοδοτημένη μονάδα αποτέφρωσης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων είναι ο αποτεφρωτήρας νοσοκομειακών απορριμμάτων του ΕΣΔΚΝΑ στα Ανω Λιόσια. Η ανάδοχος δημιούργησε ανώνυμη εταιρεία, την «Αποτεφρωτήρας Α.Ε.», που παραλαμβάνει, μεταφέρει και αποτεφρώνει τα επικίνδυνα νοσοκομειακά απόβλητα από τις συμβεβλημένες υγειονομικές μονάδες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας, η ημερήσια δυναμικότητά της ανέρχεται σε 30 τόνους αποβλήτων, ποσότητα που υπερκαλύπτει τις ανάγκες της Αττικής. Διαθέτει σύστημα ανίχνευσης ραδιενεργών αποβλήτων και συνδέεται με το δίκτυο φυσικού αερίου.
Ρωτήσαμε τον διευθυντή της μονάδας, Δ. Παπαδόπουλο, κατά πόσον αξιοποιείται η εγκατάσταση. Διευκρινίζει ότι «σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ημερήσια ποσότητα αποβλήτων που παράγεται από κάθε ασθενή είναι μεγαλύτερη από 700 γραμμάρια. Στην Αττική σήμερα, παράγονται 21 τόνοι επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων ημερησίως. Στον αποτεφρωτήρα νοσοκομειακών απορριμμάτων αποστέλλουν τα ιατρικά τους απόβλητα πάνω από 200 υγειονομικές μονάδες από όλη τη χώρα. Ωστόσο, περίπου το 40% των υγειονομικών μονάδων αποστέλλουν μικρότερες ποσότητες των 100 γρ. ανά κλίνη, την ημέρα. Επιπλέον, το 70% αποστέλλουν ποσότητες μικρότερες του 50% του μέσου όρου. Η μέση ημερήσια εισαγωγή επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων στις εγκαταστάσεις του αποτεφρωτήρα είναι κάτι λιγότερο από 7.500 κιλά».
* Πού οδηγούνται τα υπόλοιπα 13.500 κιλά επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων που παράγονται καθημερινά στην Αττική;
«Ενα μικρό μέρος καίγεται σε κλιβάνους, που διαθέτουν ορισμένα νοσοκομεία, αλλά είναι ακατάλληλοι από περιβαλλοντικής άποψης. Ενα άλλο μέρος υπόκειται σε αμφιβόλου αποτελεσματικότητας "αδρανοποίηση". Το σημαντικότερο μέρος απορρίπτεται λαθραία, μαζί με τα οικιακά, σε χώρους ταφής απορριμμάτων...».
Τονίζει ότι «ο ΕΣΔΚΝΑ σε ελέγχους που πραγματοποιεί σε απορριμματοφόρα, τα οποία συλλέγουν αστικά απόβλητα από νοσοκομεία, βρήκε μεγάλες ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων. Ακολούθως ενημέρωσε για την κατάσταση στα νοσοκομεία τις ΔΥΠΕ. Παρά τις ενέργειες, σε νέους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν μέχρι τον μήνα Οκτώβριο, διαπιστώθηκε ότι καμιά βελτίωση δεν υπήρξε».
* Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
«Ολοι κινδυνεύουμε, λιγότερο ή περισσότερο, καθώς είναι δυνατό να έρθουμε σε επαφή με επικίνδυνα νοσοκομειακά απόβλητα μέσω ζώων, από πτηνά (γλάρους), σκύλους και γάτες, για τους οποίους οι ΧΥΤΑ αποτελούν σημείο εύρεσης τροφής. Επίσης και μέσω των απορριμματοφόρων των ΟΤΑ, τα οποία διασχίζουν όλες τις περιοχές, αποτελώντας κινητή εστία μόλυνσης, καθώς εν αγνοία των εργαζομένων στην καθαριότητα είναι πιθανόν να μεταφέρουν επικίνδυνα απόβλητα αναμειγμένα με τα αστικά απορρίμματα. Οταν απορριφθούν στην αποχέτευση, εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα».
«Κινητές βόμβες» τα απορριμματοφόρα όταν μεταφέρουν τοξικά νοσοκομειακά
Τη συμβολή της πολιτείας για «την παράνομη απόρριψη νοσοκομειακών αποβλήτων στις χωματερές» ζητεί ο Ενιαίος Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων, σε επιστολή του προς το υπουργείο Περιβάλλοντος, επισημαίνοντας την ανάγκη στήριξης από την πολιτεία της λειτουργίας του αποτεφρωτήρα νοσοκομειακών αποβλήτων.
«Αναμένουμε από την πολιτεία να παρέμβει
storm jr.Ενα σμήνος γλάρων κάνουν γύρους και προσγειώνονται δίπλα μας, στον ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων. Πιο πέρα βόσκει ένα κοπάδι πρόβατα. Η μυρωδιά είναι ανυπόφορη στις εγκαταστάσεις του αποτεφρωτήρα, που «φορτώνει» και καίει επικίνδυνα νοσοκομειακά απόβλητα.
Ο αποτεφρωτήρας υπολειτουργεί, επισημαίνεται από την ΕΣΔΚΝΑ. Τα απόβλητα πέφτουν στην παρακείμενη χωματερή ανεξέλεγκτα «Το 95% των νοσοκομείων της Αττικής είναι συμβεβλημένα με τον αποτεφρωτήρα. Μόνο που στέλνουν μικρότερη ποσότητα από τις παραγόμενες», λέει κατά την ξενάγηση ο διευθυντής της «Αποτεφρωτήρας Α.Ε.» Δημήτρης Παπαδόπουλος.
Εξηγεί πως «στους ελέγχους που πραγματοποιούνται σε απορριμματοφόρα τα οποία μεταφέρουν νοσοκομειακά απόβλητα βρίσκουν σημαντικές ποσότητες μολυσματικών, που οδηγούνται στον ΧΥΤΑ ως αστικά».
Φορώντας μάσκες, κράνη και γάντια δύο Πακιστανοί εργάτες φορτώνουν τα συσκευασμένα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα από τα ψυγεία σε ταινιόδρομους, για να καταλήξουν στον κλίβανο. Η διαδικασία παρακολουθείται και από αίθουσα ελέγχου. Στη διπλανή, οι αναλυτές μετρούν διαρκώς τις εκπομπές αερίων.
Και τοξικά
Τα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα η ελληνική νομοθεσία τα κατατάσσει σε αμιγώς μολυσματικού χαρακτήρα απόβλητα. Για τη διαχείρισή τους προβλέπεται η αποτέφρωση και η αποστείρωση.
Η μόνη αδειοδοτημένη μονάδα αποτέφρωσης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων είναι ο αποτεφρωτήρας νοσοκομειακών απορριμμάτων του ΕΣΔΚΝΑ στα Ανω Λιόσια. Η ανάδοχος δημιούργησε ανώνυμη εταιρεία, την «Αποτεφρωτήρας Α.Ε.», που παραλαμβάνει, μεταφέρει και αποτεφρώνει τα επικίνδυνα νοσοκομειακά απόβλητα από τις συμβεβλημένες υγειονομικές μονάδες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας, η ημερήσια δυναμικότητά της ανέρχεται σε 30 τόνους αποβλήτων, ποσότητα που υπερκαλύπτει τις ανάγκες της Αττικής. Διαθέτει σύστημα ανίχνευσης ραδιενεργών αποβλήτων και συνδέεται με το δίκτυο φυσικού αερίου.
Ρωτήσαμε τον διευθυντή της μονάδας, Δ. Παπαδόπουλο, κατά πόσον αξιοποιείται η εγκατάσταση. Διευκρινίζει ότι «σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ημερήσια ποσότητα αποβλήτων που παράγεται από κάθε ασθενή είναι μεγαλύτερη από 700 γραμμάρια. Στην Αττική σήμερα, παράγονται 21 τόνοι επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων ημερησίως. Στον αποτεφρωτήρα νοσοκομειακών απορριμμάτων αποστέλλουν τα ιατρικά τους απόβλητα πάνω από 200 υγειονομικές μονάδες από όλη τη χώρα. Ωστόσο, περίπου το 40% των υγειονομικών μονάδων αποστέλλουν μικρότερες ποσότητες των 100 γρ. ανά κλίνη, την ημέρα. Επιπλέον, το 70% αποστέλλουν ποσότητες μικρότερες του 50% του μέσου όρου. Η μέση ημερήσια εισαγωγή επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων στις εγκαταστάσεις του αποτεφρωτήρα είναι κάτι λιγότερο από 7.500 κιλά».
* Πού οδηγούνται τα υπόλοιπα 13.500 κιλά επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων που παράγονται καθημερινά στην Αττική;
«Ενα μικρό μέρος καίγεται σε κλιβάνους, που διαθέτουν ορισμένα νοσοκομεία, αλλά είναι ακατάλληλοι από περιβαλλοντικής άποψης. Ενα άλλο μέρος υπόκειται σε αμφιβόλου αποτελεσματικότητας "αδρανοποίηση". Το σημαντικότερο μέρος απορρίπτεται λαθραία, μαζί με τα οικιακά, σε χώρους ταφής απορριμμάτων...».
Τονίζει ότι «ο ΕΣΔΚΝΑ σε ελέγχους που πραγματοποιεί σε απορριμματοφόρα, τα οποία συλλέγουν αστικά απόβλητα από νοσοκομεία, βρήκε μεγάλες ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων. Ακολούθως ενημέρωσε για την κατάσταση στα νοσοκομεία τις ΔΥΠΕ. Παρά τις ενέργειες, σε νέους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν μέχρι τον μήνα Οκτώβριο, διαπιστώθηκε ότι καμιά βελτίωση δεν υπήρξε».
* Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
«Ολοι κινδυνεύουμε, λιγότερο ή περισσότερο, καθώς είναι δυνατό να έρθουμε σε επαφή με επικίνδυνα νοσοκομειακά απόβλητα μέσω ζώων, από πτηνά (γλάρους), σκύλους και γάτες, για τους οποίους οι ΧΥΤΑ αποτελούν σημείο εύρεσης τροφής. Επίσης και μέσω των απορριμματοφόρων των ΟΤΑ, τα οποία διασχίζουν όλες τις περιοχές, αποτελώντας κινητή εστία μόλυνσης, καθώς εν αγνοία των εργαζομένων στην καθαριότητα είναι πιθανόν να μεταφέρουν επικίνδυνα απόβλητα αναμειγμένα με τα αστικά απορρίμματα. Οταν απορριφθούν στην αποχέτευση, εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα».
«Κινητές βόμβες» τα απορριμματοφόρα όταν μεταφέρουν τοξικά νοσοκομειακά
Τη συμβολή της πολιτείας για «την παράνομη απόρριψη νοσοκομειακών αποβλήτων στις χωματερές» ζητεί ο Ενιαίος Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων, σε επιστολή του προς το υπουργείο Περιβάλλοντος, επισημαίνοντας την ανάγκη στήριξης από την πολιτεία της λειτουργίας του αποτεφρωτήρα νοσοκομειακών αποβλήτων.
«Αναμένουμε από την πολιτεία να παρέμβει
για τον σωστό ενδονοσοκομειακό διαχωρισμό των ιατρικών αποβλήτων, αλλά και για να συμπιέσουμε το κόστος προς τα κάτω στην τιμή αποτέφρωσης», είναι οι βασικές επισημάνσεις.
Στην επιστολή διευκρινίζουν ότι «ιδιοκτήτης της μονάδας (αποτεφρωτήρας επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων) είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση και ο ΕΣΔΚΝΑ, που είναι και ο μόνος αρμόδιος για τη σύναψη συμβάσεων με τα νοσοκομεία, καθώς και την τιμολογιακή πολιτική.
* Για το κόστος συλλογής-μεταφοράς ο ΕΣΔΚΝΑ χρεώνει 0,30 ευρώ ανά κιλό. Παρόμοιο και μεγαλύτερο κόστος χρεώνουν και ιδιωτικές εταιρείες.
* Το κόστος αποτέφρωσης καθορίστηκε σε 1,70 ευρώ ανά κιλό (χωρίς ΦΠΑ). Σε σύγκριση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες με μεγάλες εγκαταστάσεις (υπερτριπλάσια δυναμικότητα από τη δική μας) είναι υψηλό. Θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο μείωσής του. Αν ο ΕΣΔΚΝΑ επιδοτηθεί εν μέρει από το υπουργείο Υγείας, μπορεί και σήμερα να μειωθεί. Είναι στο χέρι της πολιτείας να αποφασίσει αν θα βοηθήσει -πρακτικά, οικονομικά- στην ορθή διαχείριση των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων.
«Η νομοθεσία για τα ιατρικά απόβλητα ισχύει από το 2004 και ο αποτεφρωτήρας λειτουργεί από το 2003. Αποτεφρώνουμε 13 τόνους την ημέρα, ενώ παράγονται 21 και η δυνατότητα της μονάδας είναι για 30 τόνους», επισημαίνει ο Γιώργος Χάτζος, προϊστάμενος του Τμήματος Διαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ).
Ο ίδιος επιβεβαιώνει ότι «ακόμα και στους τελευταίους ελέγχους, που διενεργούνται στα απορριμματοφόρα, βρίσκουμε πάρα πολλά νοσοκομειακά απόβλητα. Γίνονται ορατά τα μπουκάλια από αίμα, γάζες με υγρά και αίμα, χρησιμοποιημένες σύριγγες, αλλά δύσκολα τα τοξικά φάρμακα της χημειοθεραπείας. Υλικά που δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να πετιούνται στα οικιακά απόβλητα. Στέλνουμε συνεχώς επιστολές στα νοσοκομεία, το υπουργείο Υγείας, τη νομαρχία, επισημαίνοντας το πρόβλημα...».
Αποδέχεται ότι «σε άλλες χώρες το κόστος καύσης είναι μικρότερο, αλλά αυτό δεν μπορεί ν' αποτελεί δικαιολογία. Οταν για κάθε κλίνη το νοσκομείο χρεώνει 50 ευρώ την ημέρα, μπορεί να δώσει ένα ευρώ για να μην καταλήγουν επικίνδυνα υλικά στα απορρίμματα. Χρειάζεται εσωτερική διαχείριση και επίβλεψη».
Η τέφρα που παράγεται από την καύση αποτελεί επίσης ένα επικίνδυνο κατάλοιπο και αποθηκεύεται σε βαρέλια, για να μεταφερθεί και να ταφεί σε ειδικές εγκαταστάσεις στη Γερμανία. Πρόσφατα, έγινε γνωστό ότι κάποιοι Τσιγγάνοι την άδειασαν και πήραν τα βαρέλια, για να διατεθούν στην αγορά.
«Το συμβάν αφορά 3-4 βαρέλια τέφρας κλιβάνου, η οποία δεν χαρακτηρίζεται τοξική και έγινε έπειτα από διάρρηξη στο χώρο. Η συσκευασμένη και αποθηκευμένη τέφρα από τη λειτουργία του αποτεφρωτήρα τελεί υπό εξαγωγή και μεταφορά προς διάθεση σε αδειοδοτημένες μονάδες της Γερμανίας. Αναμένεται η φόρτωση των πρώτων δρομολογίων εντός του Νοεμβρίου 2009», επισημαίνει με έγγραφό του ο ΕΣΔΚΝΑ, απευθυνόμενος προς το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Γιατί καθυστέρησαν τόσο; Στο ίδιο έγγραφο σημειώνεται, όμως, ότι «ο ΕΣΔΚΝΑ προχωρεί, έστω και με καθυστέρηση (η οποία οφείλεται σε ολιγωρία του εργολάβου, για την οποία έχει επιβληθεί σχετική ποινική ρήτρα) στην απομάκρυνση, με εξαγωγή και μεταφορά της τέφρας σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση της Γερμανίας.
Διευκρινίζεται επίσης η τάξη μεγέθους: «Πρόκειται για μηνιαία αποθήκευση 114 τόνων (74 ιπτάμενης και 40 κλιβάνου) τέφρας για τροφοδοσία 380 τόνων επικίνδυνων νοσοκομειακών αποβλήτων το μήνα. Ο διατιθέμενος κλειστός αποθηκευτικός χώρος έχει χωρητικότητα άνω των 2.000 τόνων».
Ο ΕΣΔΚΝΑ αποφάσισε (απ. 134/28-5-09) την εξαγωγή όλης της τέφρας στο εξωτερικό. Ειδικά, όμως, για την ιπτάμενη, αναμένεται η έκδοση άδειας εξαγωγής-διασυνοριακής μεταφοράς. Στο μεταξύ, η τέφρα αποθηκεύεται σε κλειστά δοχεία και στεγασμένους χώρους.
Στον χώρο των Ανω Λιοσίων λειτουργεί μονάδα αποτέφρωσης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων, η οποία ανήκει στη δικαιοδοσία του Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ) και έχει εκχωρηθεί στην εταιρεία «Αποτεφρωτήρας Α.Ε.». *
Read more...
