Μπαστούνια τα βρίσκει το ΔΝΤ στην Ελλάδα και άρχισαν τα αλληλοκαρφώματα και η φαγωμάρα μεταξύ των επιμέρους φορέων του «μηχανισμού», καθώς παρατηρούν το μνημόνιο να μην επιφέρει τα αποτελέσματα που φαντάζονταν. Αφού αλληλοκατηγορήθηκαν όλον τον Αύγουστο, τώρα στρέφουν τα πυρά τους εναντίον του Γιώργου και του πολιτικού συστήματος, θεωρώντας ότι η κυβέρνηση είναι ανίκανη να βρει την κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στις πρόνοιες του μνημονίου (των μνημονίων για την ακρίβεια).
Το πρόβλημα, κατά το ΔΝΤ, είναι η αδυναμία της κυβέρνησης στην είσπραξη φόρων και στον περιορισμό της παραοικονομίας. Την περασμένη Παρασκευή, μάλιστα, έγινε ο κακός χαμός στην Ουάσιγκτον κατά την συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ταμείου, κατά την οποία τα άκουσε ο φουκαράς Παναγιώτης Ρουμελιώτης, που εκπροσωπούσε την ελληνική πλευρά. Στα συμπεράσματα αυτής της συνεδρίασης τίθεται ουσιαστικά σε αμφισβήτηση ολόκληρη η στρατηγική που υιοθέτησε το ελληνικό κοινοβούλιο με τις ψήφους του ΠΑΣΟΚ, του ΛΑΟΣ και της κ. Μπακογιάννη, για την έξοδο από την κρίση. Ποια κρίση ακριβώς, ίσως πλέον να μην ενθυμείστε, καθώς τεχνηέντως οι «κρίσεις» μπερδεύτηκαν. Το μνημόνιο ήρθε να απαντήσει στην κρίση δανεισμού της χώρας ή στην κρίση δημοσιοοικονομικού χαρακτήρα; Όποιος απαντήσει ότι το μνημόνιο ήρθε για να δώσει λύση σε όλα τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, προφανώς δεν γνωρίζει τίποτα από την επιστήμη της οικονομίας.
Ίσως σήμερα ακόμη και τα στελέχη της τρόικας να αμφιβάλουν για τις γνώσεις τους,
activistis καθώς πίστεψαν – όπως τουλάχιστον δηλώνουν – ότι η κυβέρνηση θα κατάφερνε να ενεργοποιήσει τους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς του κράτους και να αυξήσει τα έσοδα. Τώρα παρατηρούν να μειώνονται, έστω και με μερική εσωτερική στάση πληρωμών οι δαπάνες, αλλά να υστερούν σοβαρά τα έσοδα, δίχως μάλιστα να πιστεύουν ότι μπορεί αυτή η κατάσταση να βελτιωθεί δομικά και όχι περιστασιακά, μέσω ελεεινών τεχνουργημάτων, με χειρότερο παράδειγμα τις λεγόμενες «περαιώσεις».
Τώρα που οι εγγυήτριες δυνάμεις του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ευρώπη βρίσκονται πολύ κοντά στο να διαμορφώσουν ένα ολοκληρωμένο καθεστώς οικονομικής διακυβέρνησης, το οποίο ουσιαστικά θα επικυρωθεί ως διακήρυξη τον Νοέμβριο στην Λισσαβόνα, με τις υπογραφές του Ομπάμα, του προέδρου της ΕΕ και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, άρχισαν να ανησυχούν για την θεραπεία – σοκ που επέλεξαν για την Ελλάδα. Τρομάζουν πλέον με την ιδέα ότι η άναρχη περιστολή δαπανών του ελληνικού κράτους, που ουσιαστικά στράφηκε εναντίον του παράγοντα εργασία, του κοινωνικού κράτους και της κατανάλωσης, βυθίζοντας παράλληλα την χώρα στην ύφεση και παράγοντας στασιμοπληθωρισμό, την στιγμή που δεν συνοδεύεται από σημαντική αύξηση των εσόδων, θα οδηγήσει τελικά αναπόδραστα σε κοινωνική έκρηξη.
Αυτό που πέτυχε η κυβέρνηση, το ΔΝΤ και οι σύμβουλοί της ήταν να προκαλέσουν απορρύθμιση στην λειτουργία της οικονομίας, την στιγμή που άφησαν ανέγγιχτη την παραοικονομία. Έτσι, όχι μόνον δεν επλήγησαν οι μηχανισμοί της δεύτερης, αλλά δημιουργούνται προϋποθέσεις διόγκωσής της στο άμεσο μέλλον.
Η κατάσταση αυτή τρομοκρατεί πλέον τις αγορές και οδηγεί κάποιους να αναρωτιούνται αν η κυβέρνηση τρελάθηκε και σκοπεύει να μηδενίσει τον προϋπολογισμό καταστρέφοντας το κράτος. Την απορία αυτή δεν την έχουν αποκλειστικά κρατιστές, αλλά ακόμη και μια μερίδα των φιλελευθέρων η οποία δεν εννοεί ότι η «θεωρία καταστροφής» είναι δυνατόν να εφαρμοστεί σε κράτη. Οι σκανδιναβοί μάλιστα αντιπρόσωποι στο ΔΝΤ δεν διστάζουν να κατηγορούν την ελληνική κυβέρνηση ότι εγκληματεί εναντίον του ελληνικού λαού, μειώνοντας μήνα με τον μήνα τις δαπάνες, επειδή ακριβώς δεν…πιάνει τους στόχους που έχει θέσει το μνημόνιο για τα έσοδα.
Θα πείτε ίσως, όλοι αυτοί αισθάνθηκαν ξαφνικά αλληλέγγυοι του ελληνικού λαού; Όχι ασφαλώς! Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι η συνεργασία τρόικας – κυβέρνησης είναι καταστροφική πλέον για το ίδιο το σύστημα, καθώς ο λαός θα οδηγηθεί σε εξέγερση με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια άνευ προηγουμένου κρίση, όχι απλώς στην ευρωζώνη, αλλά σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η κατάσταση έφτασε εδώ που έφτασε διότι οι «ξένοι» αποδείχθηκε ότι, όχι μόνον δεν είχαν καταλάβει την φύση του ελληνικού δημοσιονομικού προβλήματος, αλλά ούτε καν την φύση του ελληνικού κράτους. Υπήρξαν δραματικά επιπόλαιοι και βιαστικοί, θεωρώντας ότι το ζήτημα ήταν υπόθεση οικονομικών ροών και όχι τόσο θεσμών. Και επιπλέον αγνόησαν ότι θεσμοί δεν είναι το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του κράτους και της αγοράς, αλλά κυρίως η βαθιά δομή του κράτους και η αντίστοιχη της αγοράς. Ως βαθιά δομή θεωρούμε το σύστημα που λειτουργεί εθιμικά και άτυπα και όχι αυτό που ελέγχεται στο πλαίσιο της άσκησης τυπικών αρμοδιοτήτων. Τυφλωμένοι από την ορθολογιστική ανάλυση των αγορών δεν κατάλαβαν ότι το πελατειακό κράτος στην Ελλάδα έχει διαμορφώσει έναν ιδιόμορφο καπιταλισμό, ο οποίος χαρακτηρίζεται από βαθιά παραοικονομική δομή. Η έννοια του βάθους συναρτάται ασφαλώς με το μη-υλικό υπόβαθρο των οικονομικών σχέσεων: με την κουλτούρα των οικονομικών σχέσεων, δηλαδή, που εμπεδώθηκε σιγά-σιγά στην πατρίδα μας. Αυτή η κουλτούρα έλαβε υλική μορφή, η οποία με την σειρά της συνδέθηκε αναπόσπαστα με το πελατειακό κράτος. Ακόμα και ο πιο υγιής επιχειρηματίας στην χώρα μας, για παράδειγμα, είναι αδύνατον να ευδοκιμήσει αν δεν ενταχθεί σ’ αυτές τις παρα-οικονομικές δομές. Στον βαθμό που ενταχθεί θα τις αναπαράγει. Αν δεν καταφέρει να εισέλθει ή να παραμείνει σ’ αυτόν τον φαύλο κύκλο, είναι αναγκασμένος να αποχωρήσει από την αγορά.
Το σύστημα αυτό είναι σήμερα τόσο ισχυρό και ολοκληρωμένο, που δεν θα επέτρεπε ποτέ να κατεδαφιστεί επειδή το υποσχέθηκε ο Γιώργος στους συνομιλητές του. Η κατάσταση στο σημείο αυτό εμφανίζεται μάλιστα απολύτως φαιδρή καθώς το πελατειακό καθεστώς (schema) τροφοδοτείται (recourses) από ένα διπλό σύστημα που είναι συνδεδεμένο με τα ελλείμματα και τις ευρωπαϊκές προσόδους, από την μια πλευρά και την πολυποίκιλη παραοικονομία από την άλλη. Αν μειωθούν τα δύο πρώτα (όπως πράγματι μειώνονται) το καθεστώς θα επιδιώξει ακόμη πιο βίαιη αναδιανομή από κάτω προς τα πάνω (όπως συμβαίνει με τις φορολογικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης στην άμεση και έμμεση μορφή τους ) με ταυτόχρονη αύξηση της φοροδιαφυγής και της φοροκλοπής μεγάλων επιχειρήσεων. Ασφαλώς, επειδή η παραοικονομία λειτουργεί και αυτή με τους κανόνες της αγοράς, τα φαινόμενα αυτά θα συνεχίσουν να υφίστανται σε όλο το μήκος της αλυσίδας των συναλλαγών.
Θα μου πείτε, καινούρια είναι όλα αυτά; Καθόλου καινούρια και καθόλου άγνωστα. Τα είχαμε μάλιστα επισημάνει εγκαίρως στην κυβέρνηση πριν από τις «προγραμματικές δηλώσεις» της, αλλά μάλλον ακαδημαϊκά, καθώς μπορεί ο Γιώργος να δηλώνει ότι αδιαφορεί για το πολιτικό κόστος, δεν αδιαφορεί όμως για τα συμφέροντα που αντικειμενικά υπηρετεί. Άλλωστε τα συμφέροντα αυτά φροντίζουν και για την διαχείριση του … κόστους.
Αν στην χώρα υπήρχε σοβαρή κυβέρνηση, αντί να εγκλωβίσει την Ελλάδα στο ΔΝΤ, θα είχε φροντίσει ευθύς εξαρχής να παρέμβει δυναμικά και αποφασιστικά στο θεσμικό πλαίσιο (τυπικό και άτυπο) που ορίζει αυτές τις ροές. Μη γελάτε…αστειεύομαι μήπως και καταλάβετε την φάρσα μέσα στην οποία ζούμε. Η φάρσα αυτή δεν είναι καθόλου αστείο, διότι όπως είδατε, ούτε «σημειολογικά» δεν μπόρεσε η κυβέρνηση να επιβάλει πλαφόν στους βενζινοπώλες για να μην αναγκαστεί να θίξει δύο οικογένειες, βάζοντας πλαφόν σε ολόκληρη την αλυσίδα του κλάδου.
Αφού ολόκληρο το πολιτικό σύστημα είναι υποδουλωμένο στους παραοικονομούντες και σε μεγάλο βαθμό προϊόν του μηχανισμού τους, πώς είναι δυνατόν η τρόικα να φαντάστηκε ότι το καθεστώς θα είχε διάθεση να ορθολογικοποιήσει την λειτουργία του; Κόβοντας την ουρίτσα του πελατειακού συστήματος στην χώρα, ασφαλώς δεν σκοτώνεις το αδηφάγο τέρας της παραοικονομίας. Το πολιτικό μας σύστημα δεν φτιάχτηκε για να υπηρετεί πολίτες, αλλά πελάτες. Τώρα με την κρίση, όμως, σέρβις θα έχουν αποκλειστικά οι μεγάλοι και καλοί πελάτες. Οι υπόλοιποι ας διαλέξουν σε πιο στρατόπεδο νταβά θα ενταχθούν ή ας περιοριστούν σε ψίχουλα.
Το καθεστώς έφερε το ΔΝΤ στη χώρα για να ξεπλύνει ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, αλλά και τα άπλυτα μιας ντουζίνας οικογενειών. Η τρόικα φάνηκε να μην έχει αντίρρηση να διαγραφούν οι κλοπές τους και οι «διαφυγές» τους και άναψε το πράσινο φως στην κυβέρνηση να κάνει το κουμάντο της, απαλλάσσοντας την ευγενή τάξη των παρα-οικονομούντων, των πάσης φύσεως καταπατητών, των λαμογιών και των κομματικών χορηγών από τις ευθύνες τους, γράφοντας ολόκληρο το ποινικό και διοικητικό δίκαιο στα παλιά της τα παπούτσια. Τώρα όμως, οι «ξένοι» διαπιστώνουν ότι λεφτά δεν θα υπάρχουν για το επόμενο εξάμηνο, με αποτέλεσμα να απαιτούνται και άλλες μειώσεις δαπανών …και άλλες. Εδώ όμως αρχίζει η κόκκινη ζώνη. Μέσα σε αυτήν δεν μπορεί να επιβιώσει ούτε η κυβέρνηση, ούτε το μνημόνιο. Να γιατί η παράκρουση! Αυτό με τη σειρά του προκαλεί ευρύτερη ανησυχία, στους πολιτικούς κύκλους της ΕΕ, διότι για πρώτη φορά συνειδητοποιούν αυτό που δεν έχουν ακόμη καταλάβει όλοι οι Έλληνες: ότι το υπάρχον πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να δώσει λύση στην κρίση, καθώς είναι μέρος του προβλήματος. Αδιέξοδο; Όχι ακριβώς…στην ζωή δεν υπάρχουν αδιέξοδα, υπάρχουν όμως καθεστώτα που προκαλούν συνεχώς αδιέξοδα, όταν βρίσκονται τα ίδια σε αδιέξοδο και έχουν επιλέξει τα συμφέροντα που θα εξυπηρετήσουν. Η ιστορία στην Ελλάδα θα κινηθεί στον βαθμό που θα αλλάξει σημαντικά η ισορροπία συμφερόντων ή εάν συμφέροντα εκτός της χώρας αποφασίσουν ότι οι ημεδαποί νταβάδες δεν ταιριάζουν πλέον στο νέο ευρωπαϊκό περιβάλλον. Τότε θα αρχίσει το πραγματικό πάρτι στην Ελλάδα. Read more...
Το σκίτσο του Πάνου δημοσιεύθηκε στο Ποντίκι 16.9.2010
Η τελευταία έκθεση του ΔΝΤ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και της εφαρμογής του Μνημονίου είναι καταπέλτης. Μπορεί οι περισσότεροι να κατάλαβαν ότι μας ζητούν να βάλουμε φυλακή τους φοροφυγάδες, αλλά η αλήθεια είναι πως το Νομισματικό Ταμείο μας λέει πολύ περισσότερα. Όμως το τι μας λέει (ή μάλλον υποδεικνύει) το ΔΝΤ γίνεται ευκολότερα κατανοητό αν δούμε, παράλληλα, μια σειρά από... συμπτώσεις που συνοδεύουν τη δημοσιοποίηση της έκθεσής του. Ας τις δούμε:
Σημείο 1: Η έκθεση δημοσιοποιείται μια μέρα μετά την αποτυχημένη (ως προς τα επιτόκια) έξοδο δανεισμού της Ελλάδας με εξάμηνα έντοκα γραμμάτια. Κι όμως, ήταν έτοιμη από την Παρασκευή για ανάρτηση στον ιστότοπο του Ταμείου. Και να σκεφτείτε ότι μέχρι και ο Ιγνατίου του Έθνους ήξερε τα βασικά περί φοροδιαφυγής πριν ακόμη ανακοινωθεί το κείμενο του ΔΝΤ.
Σημείο 2: Η έκθεση, η οποία στάζει... φαρμάκι για την κυβερνητική πολιτική, αλλά και την ασυνέπειά της στη συνεργασία με τις... αρχές κατοχής της τρόικας, έρχεται ακριβώς την ίδια μέρα που ο Παπακωνσταντίνου, με τη συμπαράσταση της τρόικας και ύστερα από πολλές ημέρες διεθνούς στήριξης (τι ωραία που τα καταφέρνει η ηρωική ελληνική κυβέρνηση και άλλα τέτοια εύηχα), άρχιζε από το Λονδίνο την επιχείρηση με το τεχνοκρατικό κωδικό όνομα... roadshow, δηλαδή τη διεθνή παρουσίαση των επενδυτικών ευκαιριών που παρουσιάζει η χρεοκοπημένη χώρα μας.
Πώς, λοιπόν, γίνεται να δημοσιεύεται τέτοια μέρα μια έκθεση, η οποία επί του πρακτέου ακυρώνει όλες τις φιλοφρονήσεις των τελευταίων ημερών; Δεν σκάφτηκαν οι άκαρδοι ότι έτσι υπονομεύεται το roadshow της υπουργάρας μας στα Λονδίνα και τις άλλες αγορές;
Σημείο 3: Η έκθεση δημοσιεύεται ενώ ο πρωθυπουργός αναχωρεί για πολυήμερα ταξίδια σε Βρυξέλλες και ΗΠΑ. Το εκατοντασέλιδο κείμενό της, το οποίο έχει πολλές θετικές αναφορές στις επιδόσεις της κυβέρνησης, από την άλλη κρατάει επιφυλάξεις για τα στοιχεία που το κυβερνητικό επιτελείο έχει παραδώσει στην τρόικα και εμμέσως υποδεικνύει ότι θα πρέπει η Ελλάδα να πουλήσει τις τράπεζές της και να ξεχάσει τις ανοησίες περί κρατικού πυλώνα, για τις οποίες και ο ίδιος γνωρίζει ότι είναι απλώς καθησυχαστικά ψέματα για λαϊκή κατανάλωση.
Μάλιστα το ΔΝΤ υποδεικνύει ότι το ξεπούλημα θα πρέπει να γίνει με δημόσιο και διαφανή διαγωνισμό, σαν να φοβάται μην τυχόν τα εν Ελλάδι υποχείρια της τρόικας επιχειρήσουν... λαμογιές. Δεν παραλείπει δε να τονίσει ότι, στις διαφανείς αυτές διαδικασίες, θα μπορούν να λάβουν μέρος και εγχώριοι και ξένοι επενδυτές. Άρα τις ελληνικές τράπεζες θα τις πάρουν οι φίλοι τους. Ανεμογκάστρι Σημείο 4: Η έκθεση δημοσιεύεται εν μέσω μιας διαρκούς κόντρας για το μέλλον του ελληνικού χρέους και το αν θα γίνει η αναδιάρθρωση και πότε. Τι λέει το ΔΝΤ; Ότι, αντίθετα προς τις προβλέψεις του Μνημονίου και την κυβερνητική προπαγάνδα για συνεχή αύξηση του χρέους έως το 2014 και αποκλιμάκωσή του από το 2015, αυτό θα παραμείνει σε υψηλότατο επίπεδο και μετά το 2014, ίσως για χρόνια μετά το 2015.
Σημείο 5: Και η... τελευταία σύμπτωση είναι ότι, με το που δημοσιεύεται η έκθεση του ΔΝΤ σκάει μύτη και το περίφημο Stratfor, το οποίο επιτίθεται λάβρο κατά της Γερμανίας για να υπενθυμίσει αυτό που ξέρουμε από μόνοι μας: ότι η Γερμανία πλουτίζει από την εκπτώχευση των εταίρων της στην Ε.Ε. και το ευρώ. Μάλιστα πάει ένα βήμα παραπέρα και προβλέπει σοβαρότατες επιπτώσεις στη Γαλλία από τη γερμανική πρακτική.
Το ερώτημα που φυσιολογικά ανακύπτει κατόπιν όλων αυτών είναι αν υπάρχει – και σε ποιον βαθμό – οργανική διασύνδεση ανάμεσα σε όλες αυτές τις «συμπτώσεις», διαπιστώσεις κ.λπ. Ας τα πάρουμε λοιπόν με τη σειρά για να συνεννοηθούμε καλύτερα. Όχι με... σενάρια, αλλά επί τη βάσει όσων έως σήμερα είναι γνωστά και καταγεγραμμένα.
Στην οδό της απωλείας
Στο Σημείο 1 της εισαγωγής τα πράγματα είναι μάλλον απλά. Οι αρμόδιοι του ΔΝΤ είναι προφανές ότι καθυστέρησαν την έκθεση πράγματι για να καταφέρει η Ελλάδα να βγει στις «αγορές», προς τις οποίες τρόικα και ΔΝΤ μάς σπρώχνουν με συνέπεια και επιμονή. Ολόκληρο... Δον Τομάζο φόρτωσαν στον Γιωργάκη για να τον οδηγήσει σ' αυτή την οδό της απωλείας. Πώς είναι δυνατόν να μην το εννοούν;
Τι σημαίνει όμως η (πρόωρη!) έξοδος της Ελλάδας στις αγορές; Ότι οι τροϊκανοί βλέπουν πως θα πρέπει να απεμπλακούν από τις συνεχείς ενέσεις δανεικών προς τη χώρα μας – δηλαδή να σταματήσει να λειτουργεί ο «μηχανισμός στήριξης» και αυτοί να πάψουν να αιμοδοτούν μια πτωχευμένη οικονομία. Έτσι σε πρώτη φάση τη σπρώχνουν προς τις «αγορές», όπου προφανώς θα... αποτύχει – όπως άλλωστε έδειξε και το αποτυχημένο τεστ της Τρίτης – και μοιραία θα ακολουθήσει η προδιαγεγραμμένη αναδιάρθρωση χρέους. Δηλαδή η ελεγχόμενη πτώχευση.
Παίρνουν τον έλεγχο των καταθέσεων
Στο Σημείο 2 της εισαγωγής τα πράγματα είναι εξ ίσου απλά. Το ΔΝΤ δεν έχει καμιά όρεξη να δει σημαντικές ελληνικές επιχειρήσεις ή φιλέτα της ελληνικής περιουσίας να γίνονται πολύφερνες νύφες με τα roadshow του Παπακωνσταντίνου. Κυρίως οι τράπεζες, στις οποίες βρίσκονται τοποθετημένες όσες οικονομίες δεν έχουν πάρει την άγουσα για το εξωτερικό στη διάρκεια των τελευταίων δέκα χρόνων.
Εδώ είναι προφανής ο συσχετισμός με το Σημείο 3 που επισημάναμε παραπάνω: Δεδομένου ότι ο πολυδαίδαλος και διεφθαρμένος ελληνικός φορολογικός μηχανισμός δεν πρόκειται να αποδώσει έσοδα ώστε να έχουν λαμβάνειν οι πιστωτές, σε πρώτη φάση η τρόικα (όπως η ίδια απειλεί – και μέσω της έκθεσης του ΔΝΤ) θα στραφεί με ακόμη μεγαλύτερη αγριότητα κατά των νομίμως φορολογουμένων και μέσω της «αναμόρφωσης» των φορολογικών κλιμακίων θα πάρει ό,τι μπορεί.
Ωστόσο, όπως σημειώνεται στην ίδια αυτή έκθεση, υπάρχει πλέον ανησυχία για αυξανόμενη ένταση των κοινωνικών αντιδράσεων. Αυτό από μόνο του σημαίνει ότι πρέπει να σημειωθεί μια επιτάχυνση σε δύο επίπεδα:
Το πρώτο είναι το συντομότερο ξεπούλημα των σοβαρότερων επιχειρήσεων, με πρώτες στη λίστα τις τράπεζες. Φυσικά το ΔΝΤ δεν πρόκειται να αφήσει τη διαχείριση του τραπεζικού συστήματος (για την ακρίβεια των λαϊκών καταθέσεων) να περάσει σε οποιαδήποτε χέρια. Γι’ αυτό άλλωστε κάνει λόγο για ανοιχτές και διαφανείς διαδικασίες πώλησης, στις οποίες θα λάβουν μέρος και Έλληνες και ξένοι ενδιαφερόμενοι.
Με άλλα λόγια προειδοποιεί την – χαμηλής άλλωστε αξιοπιστίας – κυβέρνηση να μην κάνει κινήσεις χωρίς την έγκριση της επιτήρησης και ειδικότερα του ΔΝΤ, το οποίο επιζητεί τον κύριο ρόλο στο δράμα του ξεπουλήματος των τραπεζών και, κατά συνέπεια, τον έλεγχο του συνόλου της ελληνικής οικονομίας.
Όσο για το ποιοι και πώς θα βάλουν χέρι στο τραπεζικό σύστημα, αυτό μάλλον θα αποτυπωθεί όταν λήξουν οι σχετικές διαπραγματεύσεις στο εσωτερικό της τρόικας και επιλεγούν ο χρόνος και ο ακριβής τρόπος (ελεγχόμενης) πτώχευσης της Ελλάδας. Ήδη πάντως ο συσχετισμός δύναμης φαίνεται να δείχνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Εδώ έχει αξία να υπενθυμίσουμε ότι ο Δον Τομάζο (Σκιόπα) είναι ο άνθρωπος ο οποίος – ύστερα ή λίγο πριν από την αναδιάρθρωση του χρέους και τον τερματισμό του «μηχανισμού στήριξης» – θα «μας βγάλει στις αγορές», αφού προηγουμένως θα έχει επιμεληθεί, μαζί με τις ξένες τράπεζες που έχουν οριστεί σε ρόλο συμβούλου, την ιδιωτικοποίηση του τραπεζικού συστήματος. Σημειωτέον ότι τον... άμισθο αυτόν «σύμβουλο» έστειλε στην Ελλάδα ο Στρος Καν αυτοπροσώπως, άρα προφανώς δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα όλης της τρόικας, αλλά κυρίως του ΔΝΤ.
Σύμφωνα, λοιπόν, με πρόσφατη δημόσια απάντηση του ίδιου του Παπανδρέου, ο Σκιόπα θα παραμείνει σύμβουλός του μέχρι το τέλος του έτους – προφανώς θα έχει προλάβει να φέρει εις πέρας όλη τη «βρώμικη δουλειά». Επιπλέον χθες ο Παπανδρέου από τις Βρυξέλλες επανέλαβε ότι η κυβέρνηση βιάζεται να ξαναβγεί στις αγορές το συντομότερο δυνατόν, κάτι που προφανώς είναι αδύνατον χωρίς μια... διευθέτηση του χρέους!
Αιωνίως... Μνημόνιο
Το δεύτερο πεδίο όπου ζητείται επιτάχυνση είναι οι περαιτέρω αποδιαρθρώσεις σε όλα όσα συνιστούν την έννοια της κοινωνικής προστασίας, αλλά και του πλήρους ελέγχου της οικονομικής πολιτικής και του παραγόμενου πλούτου. Κύριος άξονας στο σημείο αυτό θα είναι η επιτάχυνση στο άνοιγμα των «κλειστών επαγγελμάτων», με επίκεντρο τις μεταφορές, αλλά και τα νομικής φύσεως επαγγέλματα, στο πλαίσιο της «ιδιωτικοποίησης του δικαίου», αλλά και όλων των σχετικά «κλειστών αγορών», με κορυφαίο τομέα την ενέργεια. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στις 28-29 Οκτωβρίου αλλά και στο συμβούλιο υπουργών Οικονομίας της Ευρωζώνης, που θα προηγηθεί της συνόδου, θα επανέλθουν δυναμικά οι δύο βασικές επιδιώξεις της Γερμανίας: ● Η καθιέρωση της δυνατότητας για ελεγχόμενη πτώχευση μιας χώρας της Ευρωζώνης – με πιθανή την παράλληλη έξοδό της από το ευρώ. ● Η καθιέρωση της ασφυκτικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης από μια μικρή ομάδα χωρών, με επικεφαλής τη Γερμανία και με βασικό μέτρο τον έλεγχο και την προέγκριση των κρατικών προϋπολογισμών, αλλά και την αυτοματοποίηση των ποινών για τις παρεκκλίσεις από τις προβλέψεις του Συμφώνου Σταθερότητας. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να προσθέσουμε τον προβληματισμό για την παγίωση της πρόβλεψης περί χρέους στο 60% του ΑΕΠ, κάτι που θα σημαίνει για την Ελλάδα ότι θα βρίσκεται υπό ένα συνεχές «Μνημόνιο», χωρίς όμως να είναι απαραίτητο ένα... επίσημο κείμενο ανάλογο του σημερινού Μνημονίου.
Αχ, Ευρώπη, εσύ μας μάρανες...
Συνεπώς η προοπτική για την Ελλάδα – ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή όχι του Μνημονίου – είναι ζοφερή και αυτό που μένει είναι να επισημοποιηθεί το αποτέλεσμα της ήδη εκδηλωθείσας κόντρας μεταξύ Ευρώπης και ΔΝΤ (ΗΠΑ) για τον έλεγχο της Ελλάδας σε όλα τα επίπεδα. Ήδη, πάντως, στο πλαίσιο της τρόικας η πλάστιγγα γέρνει υπέρ του ΔΝΤ κι αυτό δημιουργεί διάφορα ζητήματα για τους Ευρωπαίους, αφού η ελληνική κατάληξη ίσως αποτελέσει τον πιλότο για την τύχη και άλλων προβληματικών χωρών, όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και δευτερευόντως η Ισπανία, η Ιταλία κ.λπ.
Με άλλα λόγια ίσως δούμε, μεσοπρόθεσμα, ολόκληρη την υπερχρεωμένη ευρωπαϊκή οικονομική περιφέρεια στα νύχια του ΔΝΤ ή ίσως ακόμη και χώρες του οικονομικού «κέντρου», όπως η Γαλλία, να περνούν στην αμερικάνικη σφαίρα επιρροής – είτε ως σύμμαχοι των ΗΠΑ είτε ως υποτελείς τους με άξονα και καταλύτη το χρέος.
Ίσως μάλιστα η προοπτική αυτή, σε συνδυασμό με την κάκιστη κατάσταση ολόκληρης της Ευρωζώνης, να αποτελεί το κίνητρο για την πρόσφατη προσέγγιση της Γερμανίας με δυνάμεις όπως η Ρωσία και η Κίνα.
Άλλωστε είναι γνωστό ότι, αν η Γερμανία δεν καταφέρει να σώσει την Ευρωζώνη, την «παχιά αγελάδα» που τροφοδοτεί τα θηριώδη πλεονάσματά της, έχει ως ήδη διατυπωθείσα στο εσωτερικό της εναλλακτική λύση την εγκατάλειψη του ευρώ είτε για να βαδίσει μόνη της με στρατηγικές συμμαχίες (όπως αυτές που προαναφέραμε) είτε με τη δημιουργία μιας πιο χαλαρής οικονομικής – και όχι νομισματικής – ένωσης με μερικές μόνον από τις χώρες του ανεπτυγμένου ευρωπαϊκού Βορρά.
Συνεπώς, σε ό,τι αφορά την ήδη χρεοκοπημένη Ελλάδα, τίθεται πλέον το ερώτημα σε ποιαν ακριβώς Ευρώπη θέλει να παραμείνει εσαεί «χρέους υποτελής» προκειμένου να μην... απομονωθεί:
● Αυτήν της ασφυκτικής οικονομικής διακυβέρνησης με πλήρη κατάλυση κάθε έννοιας εθνικής κυριαρχίας; (Ως γνωστόν, απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη λειτουργία ενός ανεξάρτητου κράτους και για την άσκηση της κυριαρχίας του είναι η ακώλυτη αρμοδιότητά του να συλλέγει και να διαθέτει τους φόρους όπως αυτό κρίνει επωφελές).
● Αυτήν στην οποία το υπερτροφικό και παντοδύναμο τραπεζικό σύστημα απορροφά όλη την οικονομική δυναμική καθιστώντας τα κράτη υποτελείς του και φορείς εκτέλεσης των εντολών του;
● Αυτήν στην οποία η χώρα μας (και άλλες της οικονομικής «περιφέρειας») τροφοδοτεί κυριολεκτικά με το αίμα της τον αισχροκερδή πλουτισμό των ισχυρότερων χωρών;
(Τρεις παρατηρήσεις εδώ άνευ άλλων σχολίων:
– Από το 1999 έως το 2009 πληρώσαμε μιάμιση φορά το δημόσιο χρέος στους (Ευρωπαίους κυρίως...) δανειστές μας, αλλά στο τέλος χρεοκοπήσαμε.
– Φτάσαμε να ξοδεύουμε το 97% του δανεισμού μας για την εξυπηρέτηση προηγούμενων δανείων (από τους Ευρωπαίους κυρίως...) και εν τέλει να χρεοκοπούμε.
– Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει ο Δ. Καζάκης στο χθεσινό «Ποντίκι», «για κάθε 1 δισ. ευρώ που εισέπραξε η χώρα τη δεκαετία του ευρώ αυξήθηκε το εμπορικό της έλλειμμα κατά 11 δισ. ευρώ, ενώ το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών κατά 4 δισ. ευρώ και για να καλυφθούν οι τρύπες αυτές το Δημόσιο χρειαζόταν να αυξήσει το χρέος του πάνω από 3,5 δισ. ευρώ»).
Θεωρώ συνεπώς ότι υπάρχει πλέον ανάγκη επαναπροσδιορισμού της σχέσης της Ελλάδας με ένα ευρωπαϊκό μοντέλο το οποίο εγγυάται μόνον αλλεπάλληλες χρεοκοπίες...
Χώρα σε αυτόματο πιλότο
Στα σημεία 3 και 4 της εισαγωγής επισημαίνονται οι «συμπτώσεις» της δημοσίευσης της έκθεσης του ΔΝΤ με την αρχή του ταξιδιού του Παπανδρέου σε Βρυξέλλες και ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την εκτίμηση ότι η πρόβλεψη του Μνημονίου περί μείωσης του δημόσιου χρέους από το 2015 δεν πρόκειται να επαληθευτεί.
Στην πραγματικότητα λοιπόν – κι αυτό το έχουμε πει πολλές φορές – η μόνη προοπτική για την Ελλάδα είναι η αναδιάρθρωση του χρέους της. Υπό το φως μάλιστα της προφανούς και διαπιστωμένης αποτυχίας του Μνημονίου, της κατάρρευσης της ελληνικής οικονομίας, αλλά και του πλήρους αδιεξόδου που διαμορφώνεται σε όλα τα επίπεδα, η μόνη πραγματική εκκρεμότητα είναι ο χρόνος και η μορφή της αναδιάρθρωσης του χρέους μας.
Η επιλογή του... «πρωθυπουργού» της χώρας να φεύγει από την Ελλάδα ακριβώς την ώρα που οι ελεγκτές της τρόικας ελέγχουν την εκτέλεση του προϋπολογισμού συντάσσοντας παρατηρήσεις και υποδείξεις για τη σύνταξη του επόμενου – το προσχέδιο του οποίου θα κατατεθεί λίγες μόνον ημέρες μετά την επιστροφή του από το πολυήμερο ταξίδι – δείχνει την πλήρη απουσία κυβέρνησης την ώρα που λαμβάνονται οι κρισιμότερες αποφάσεις για τη δυσκολότερη χρονιά των τελευταίων δεκαετιών, όπως άλλωστε έχουν παραδεχτεί δημοσίως οι επικεφαλής ελεγκτές της τρόικας.
Φαίνεται όμως ότι ο Παπανδρέου έχει σοβαρότερες δουλειές να φέρει εις πέρας. Το ταξίδι του αυτό και οι σχετικές διαβουλεύσεις του, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν κύριο αντικείμενο το μοντέλο και τους όρους της αναδιάρθρωσης, η οποία δεν μπορεί πλέον να πάει μακριά.
Το... «δόγμα Δρούτσα»
Σε όλο αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να τοποθετηθεί και η ανακοίνωση (Σημείο 5), την Τετάρτη, από τον... ανανιστή Δρούτσα, της συγκρότησης μιας επιτροπής για την εκπόνηση του νέου δόγματος της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας. Εδώ τα πράγματα είναι όντως περίπλοκα, καθώς η χώρα, ουσιαστικά χρεοκοπημένη και αναμένοντας την... επίσημη πτώχευσή της με τρόπο που άλλοι θα καθορίσουν για λογαριασμό της, βρίσκεται παγιδευμένη και στα εθνικά θέματα.
1. Από τη μια είχαμε τον σταθερό προσανατολισμό του Παπανδρέου στην εξεύρεση ενός μοντέλου «διευθέτησης» του καθεστώτος στο Αιγαίο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όπου οι συζητήσεις είναι ιδιαίτερα προχωρημένες από την εποχή των κυβερνήσεων Σημίτη. Έως και τους χάρτες της μοιρασιάς έχουν φτιάξει...
2. Από την άλλη έχουμε την αμερικάνικη «προσταγή» για προσέγγιση της Ελλάδας με το Ισραήλ ως μέσο εκβιασμού ώστε να επανέλθει η Άγκυρα σε ρόλο «καλού παιδιού» και να αποκατασταθεί η ισορροπία στο τρίγωνο ΗΠΑ - Τουρκία - Ισραήλ. Μια προσταγή η οποία μετατρέπει την Ελλάδα σε ευκαιριακό μπράβο της πολιτικής των ΗΠΑ και της στερεί, με την αποδοχή της από την κυβέρνηση Παπανδρέου, την αξιοπιστία που χρειάζεται για να παίξει τα χαρτιά της σε μια περιοχή στην οποία ανοίγονται μεγάλες διπλωματικές ευκαιρίες αυτή την περίοδο.
Αν μάλιστα ο εθελούσιος εγκλωβισμός στην αμερικάνικη λογική συνδυαστεί με την επιλογή Παπανδρέου για παράδοση της χώρας στο ΔΝΤ και μάλιστα με προοπτική πτώχευσης, τότε είναι προφανές ότι η διπλωματική ισχύς της χώρας όχι απλώς εξασθενεί, αλλά κυριολεκτικά τείνει να εξαφανιστεί.
3. Ο ρόλος της Τουρκίας δεν είναι ο πλέον αρεστός αυτή την εποχή στην Ουάσιγκτον εξ αιτίας της προσέγγισής της με τον αραβικό κόσμο, το Ιράν και τη Ρωσία. Παράλληλα όλα δείχνουν ότι η κυριαρχία του Ερντογάν στην πολιτική ζωή της γείτονος όχι μόνο δεν έχει φέρει – όπως έλπιζαν πολλοί οπαδοί της... ελληνοτουρκικής προσέγγισης – αναδίπλωση και αλλαγή στον προσανατολισμό της Άγκυρας ως προς τα ελληνοτουρκικά, αλλά:
● Η εφαρμογή του νεο-οθωμανικού δόγματος (Νταβούτογλου) την έχει μετατρέψει σε αναβαθμισμένο διεθνή «παίκτη» με αυξημένη επιρροή σε ολόκληρη τη στενή και ευρύτερη γειτονιά μας.
● Η αυξανόμενη οικονομική ισχύς της την έχει φέρνει σε απείρως πιο πλεονεκτική θέση έναντι της χρεοκοπημένης Ελλάδας, με διαγραφόμενο ήδη τον κίνδυνο – αν αύριο εξομαλυνθούν οι σχέσεις στο τρίγωνο ΗΠΑ - Ισραήλ - Τουρκία – να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο οικονομικού και εθνικού εξανδραποδισμού, ιδιαίτερα αν συνεχιστεί η πλήρης διαπραγματευτική αδυναμία μας.
Δεν είναι σαφές το περιεχόμενο που θα λάβει αυτό το νέο δόγμα εξωτερικής πολιτικής, είναι όμως προφανές πλέον ότι η Ελλάδα ελέγχεται σε όλα τα επίπεδα και ότι βασικός άξονας του ελέγχου της είναι το δυσβάστακτο και μη διαχειρίσιμο χρέος της.
Το δε τίμημα είναι, σε πρώτη φάση, η εκποίηση - δήμευση - κατάσχεση του πλούτου και των υποδομών της. Ένα παιχνίδι στο οποίο και οι ευρωατλαντικοί μας «σύμμαχοι» και η Τουρκία, αλλά και οι νεόκοποι μουστερήδες (Ισραήλ) επιθυμούν να λάβουν μέρος.
Χρέος και εξανδραποδισμός
Η έλλειψη, ωστόσο, διαπραγματευτικής ισχύος (εδώ εδράζεται η διαφωνία μου με ό,τι πιστεύουν... οι καλύτεροί μου φίλοι), δεν εκπηγάζει μόνον από τις καταστροφικές αποφάσεις και τον προσανατολισμό της πιο ενδοτικής κυβέρνησης (Παπανδρέου) που έχει γνωρίσει αυτή η χώρα για δεκαετίες, αλλά και από την αντικειμενική κατάσταση χρεοκοπίας. Επιπλέον μάλλον θα πρέπει να ξανασκεφτούμε τις παραμέτρους που ορίζουν τους εθνικούς κινδύνους και την πλήρη διαπραγματευτική αδυναμία της χώρας μας.
Κατ’ αρχάς η παρούσα φάση της παγκοσμιοποίησης και η απόπειρα για το σταδιακό πέρασμα στην (ευρωπαϊκή και εν συνεχεία παγκόσμια) οικονομική διακυβέρνηση (της οποίας διεθνής προπαγανδιστής είναι και ο Παπανδρέου με τον «Τέταρτο Δρόμο» του και τις ομιλίες του κάθε φορά που μεταβαίνει στις ΗΠΑ) αναδεικνύει παλιά μεν, αλλά... «νέα» για τη μεταπολεμική Ελλάδα «εργαλεία» κατάλυσης της εθνικής κυριαρχίας.
Στο πλαίσιο αυτό μάλλον θα πρέπει να αναγνώσουμε επισημάνσεις των εγκυρότερων αγγλοσαξονικών εντύπων, όπως π.χ. οι Financial Times, που λένε ότι «Η μετατροπή της Ευρώπης σε Τρίτο Κόσμο αρχίζει από την Ελλάδα» ή ιδέες για εφαρμογή στη χώρα μας μοντέλων διαμελισμού ή απορρόφησης εξ αιτίας του χρέους της, που δεν μοιάζουν με τους συνήθεις γεωστρατηγικούς εκβιασμούς.
Εξ άλλου δεν μοιάζει καθόλου τυχαίο, συμπτωματικό ή... συνωμοσιολογικό το ότι το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, στο πλαίσιο της τρέχουσας «κρίσης χρέους» και με εργαλείο τα μικτά κεφάλαια Ευρωζώνης και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (τα 750 δισ. ευρώ του μικτού «πακέτου στήριξης»), απειλείται να γίνει υποχείριο του ΔΝΤ ακριβώς λόγω του μη διαχειρίσιμου χρέους, το οποίο μοιάζει πλέον να έχει ανάγκη από μια ευρύτατη διευθέτηση. Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε φαίνεται να εντάσσεται και η αναδυόμενη διαμάχη στις ΗΠΑ για τη διαχείριση του δικού τους χρέους.
Διά ταύτα...
Η Ελλάδα, πλήρως εξαρτημένη και ελεγχόμενη με το ακαταμάχητο εργαλείο του χρέους και την κατοχικού χαρακτήρα τριμερή επιτήρηση, είναι υποχρεωμένη να χορέψει στον σκοπό που της σφυρίζουν οι υπερατλαντικοί και Ευρωπαίοι σύμμαχοί της. Και απλώς να ελπίζει ότι τα πράγματα στο διεθνές πεδίο με κάποιον μεταφυσικό - μαγικό τρόπο θα την ευνοήσουν ώστε οι διεθνείς πιστωτές, επιτηρητές και νταβατζήδες της θα της αφήσουν μερικά ψίχουλα στο πλαίσιο της εθνικής, οικονομικής και κοινωνικής υποτέλειάς της κι ένα φτηνό κραγιόν για να καλύψει την έλλειψη αξιοπρέπειας.
Ίσως λοιπόν η απαλλαγή από το χρέος αυτό – ή τουλάχιστον από το μεγαλύτερο μέρος του – να είναι πια η μόνη λύση για έναν συνολικό επανασχεδιασμό για την παραγωγική, οικονομική και εθνική ανασυγκρότηση της Ελλάδας. Η κουβέντα γι’ αυτό έχει ήδη ανοίξει, αφού πλέον αναγνωρίζεται από όλο και περισσότερους ότι, αντίθετα από τη διατεταγμένη «ενημέρωση», το κλειδί για να ξεπεραστεί το χάλι της χώρας και η συνολική καταστροφή της είναι κάποιας μορφής έξοδος από τον βραχνά του χρέους.
Παρ' ότι συζητούνται διάφορα μοντέλα αναδιαπραγμάτευσης, αναδιάρθρωσης κ.λπ., το Ανεμογκάστρι κλίνει πλέον προς την άποψη ότι – για νομικούς, πρακτικούς και πολλούς άλλους λόγους – δεν υπάρχει άλλος τρόπος πλην της άρνησης του χρέους, όσο κι αν σε πολλούς αυτή η προοπτική γεννά κατανοητές αμφιβολίες και φόβους.
Τα πολλά γιατί της θέσης αυτής περί άρνησης του χρέους όμως είναι αντικείμενο άλλων κειμένων, τα οποία θα δημοσιευθούν σ' αυτό εδώ το ιστολόγιο (ίσως και αλλού) τις επόμενες μέρες...
...Είναι κρίμα που σ’ αυτή την εκδήλωση συμπεριφέρθηκαν οι οργανωτές ως αστοί του κερατά!
Με τη «δικαιολογία» πως έχουν ως οργανωτές «πνευματικά δικαιώματα» (sic!) της εκδήλωσης, απαγόρευσαν να μαγνητοσκοπηθεί η εκδήλωση από bloggers και το channel 114news: Ελεύθερη, Ανεξάρτητη, Δημοκρατική τηλεόραση… Κρίμα… Κρίμα που διέψευσαν και σε πλήρη αντίθεση με όσα λόγια εκτοξεύουν ως ιδέες. «Αυτοδιαχειριζόμενος» χώρος που διεκδικεί «πνευματικά δικαιώματα» σε ότι αφορά τη διάδοση ενός γεγονότος που θα έπρεπε να πάρει κάθε δυνατή διάσταση… Τελικά, όλοι αναζητούν το καπιταλιστικό «μοντέλο» κι ας χρησιμοποιούν ετικέτες και ιδέες αυτοδιαχείρησης, όπως οι κυρίες και κύριοι του «βοτανικού κήπου»... Μας έβαλαν σκέψεις πως και η εμφάνιση του ισπανού δημάρχου στο mega, ίσως ήταν ζήτημα οικονομικής συνδιαλλαγής και εκμετάλλευσης του δημάρχου, ή «καπιταλιστικό» όνειρο των ηγετών (ναι, δυστυχώς έχουν ηγέτες), του «αυτοδιαχειρζόμενου» χώρου… Ελεύθερη, Ανεξάρτητη, Δημοκρατική τηλεόραση: -channel 114news-
