Τραπεζικό καρτέλ και κράτος, επίσημοι συνεταίροι!

Με μια σύμβαση που θα σήκωνε αρκετά φρύδια σε οποιαδήποτε σοβαρή αντιμονοπωλιακή αρχή (προφανώς η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν εμπίπτει σε αυτό τον ορισμό..), οι ελληνικές τράπεζες ανέλαβαν με αμοιβή αρκετών εκατομμυρίων ευρώ να κάνουν τη δουλειά των εφοριών, διεκπεραιώνοντας τη διαδικασία της περαίωσης.

Τράπεζες και ΥΠΟΙΚ: Συνεταίροι στην.. περαίωση!

Το υπουργείο Οικονομικών, διατηρώντας ως γνωστόν σχέσεις στοργής με το τραπεζικό σύστημα, δεν ταλαιπώρησε τις τράπεζες με διαδικασίες έστω πρόχειρου διαγωνισμού, για να επιλέξει την ομάδα των τραπεζών που θα δέχονταν να κάνουν τη δική του δουλειά με τη χαμηλότερη αμοιβή. Ήλθε σε απευθείας συναλλαγή με την εταιρεία Διατραπεζικά Συστήματα (ΔΙΑΣ) και τις τράπεζες που μετέχουν σ’ αυτήν και κατέληξαν σε ένα «φιλικό διακανονισμό», που αφήνει στην ΔΙΑΣ και τις τράπεζες σημαντικά κέρδη από τη διεκπεραίωση των εκατομμυρίων συναλλαγών που θα χρειασθούν, για τη συλλογή των φόρων από την περαίωση.

«Η αμοιβή της ΔΙΑΣ Α.Ε.», όπως αναφέρεται στη σχετική υπουργική απόφαση, «είναι 0,08 ευρώ ανά έγκυρη συναλλαγή πλέον αναλογούντος Φ.Π.Α. Η αμοιβή των Τραπεζών για πληρωμή μέσω καταστήματος (χρέωση λογαριασμού ή μετρητά) θα είναι 0,60 ευρώ ανά έγκυρη συναλλαγή πλέον αναλογούντος Φ.Π.Α. και για πληρωμή μέσω εναλλακτικών δικτύων (όπως WEB, ATM) θα είναι 0,30 ευρώ ανά έγκυρη συναλλαγή πλέον αναλογούντος Φ.Π.Α».

Αν υπολογισθεί, ότι 1,4 εκατομμύρια φορολογούμενοι (ακόμη και από χρόνια νεκροί.. έλαβαν εκκαθαριστικά σημειώματα για περαίωση ανέλεγκτων χρήσεων, ενώ η διαδικασία εξόφλησης θα γίνει με 6-24 μηνιαίες δόσεις, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, ότι πολλά εκατομμύρια συναλλαγών θα διεκπεραιωθούν μέσω του τραπεζικού συστήματος, αφήνοντας για κάθε συναλλαγή μια πολύ ικανοποιητική αμοιβή στις τράπεζες και την εταιρεία ΔΙΑΣ.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, ποτέ δεν θα μάθουμε πόσο εύλογη είναι η αμοιβή αυτή (εκ πρώτης όψεως οι χρεώσεις φαίνονται υπερβολικές), αφού οι χρεώσεις δεν διαμορφώθηκαν μέσω του ανταγωνισμού των ενδιαφερόμενων, ή με βάση κάποιο μοντέλο κοστοστρέφειας: πολύ απλά, οι τράπεζες έδωσαν την τιμή τους και το υπουργείο Οικονομικών την αποδέχθηκε, υπό την πίεση της ανάγκης για..είσπραξη fast track.

Όπως τονίζουν στο «Β» νομικοί με γνώση του δικαίου του ανταγωνισμού, η συνεργασία του υπουργείου Οικονομικών με τις τράπεζες έχει πολύ σοβαρά νομικά προβλήματα. Σύμφωνα με το εθνικό και κοινοτικό δίκαιο, δεν επιτρέπεται να ανατεθεί χωρίς διαγωνισμό το έργο αυτό σε μια ομάδα συνεργαζόμενων επιχειρήσεων, αφού θα μπορούσε να υπάρξει ανταγωνισμός μεταξύ των ενδιαφερόμενων, αλλά και επειδή με τον τρόπο που έγινε η ανάθεση (μόνο στην εταιρεία ΔΙΑΣ και στις τράπεζες που μετέχουν στο μετοχικό της κεφάλαιο) εμμέσως εξαναγκάζονται τράπεζες που δεν συμμετέχουν στην ΔΙΑΣ να το κάνουν.

Το κράτος, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, δεν μπορεί να αναθέτει άσκηση εξουσίας σε ιδιώτες, όταν έτσι περιορίζονται οι κοινοτικές ελευθερίες. Εν προκειμένω, δηλαδή, η ελευθερία παροχής υπηρεσιών και εγκατάστασης ανταγωνιστών των τραπεζών αφού προϋπόθεση συμμετοχής στην παροχή των ειδικών αυτών υπηρεσιών είναι η συμμετοχή στο σύστημα ΔΙΑΣ.

Σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, μία κρατική υπηρεσία ή επιχείρηση μπορεί να παραχωρήσει ένα έργο χωρίς διαγωνισμό μόνο σε κρατική επιχείρηση η οποία ελέγχεται από την αναθέτουσα αρχή και διοικείται με τον ίδιο τρόπο όπως μία κρατική υπηρεσία - τμήμα της αναθέτουσας αρχής. Σε κάθε άλλη περίπτωση είναι υποχρεωτική η διενέργεια διαγωνισμού.

Όλα αυτά, βέβαια, είναι λεπτομέρειες, αφού στην Ελλάδα θεωρείται σχεδόν αυτονόητη αυτή η «σχέση στοργής» του υπουργείου Οικονομικών με τις τράπεζες και πιθανότατα ποτέ δεν θα φθάσει να εξετασθεί αυτή η σύμβαση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, ή τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το μόνο που μένει να φανεί και έχει κάποιο ενδιαφέρον είναι πόσα θα εισπράξουν τελικά οι τράπεζες, αναλαμβάνοντας με το αζημίωτο το ρόλο του φοροεισπράκτορα.

Οι πρώτες ενδείξεις είναι μάλλον αποθαρρυντικές. Η προθεσμία αποδοχής της περαίωσης και καταβολής της πρώτης δόσης λήγει στις 18 Νοεμβρίου, αλλά ως τώρα μόνο το 2% όσων έλαβαν «ραβασάκια» έχουν προσέλθει για να πληρώσουν και η συνολική είσπραξη δεν ξεπερνά τα 50 εκατ. ευρώ.

Η κρίση ρευστότητας στην αγορά ίσως οδηγήσει σε ένα..υπόγειο κίνημα κατά της περαίωσης, όπως φοβούνται στο υπουργείο Οικονομικών, που θα μπορούσε να ρίξει έξω τις προβλέψεις για έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Είναι δε χαρακτηριστικό, ότι η οργή ορισμένων φορολογούμενων για τη ρύθμιση ήταν τόσο έντονη, που ορισμένοι έφθασαν στο σημείο να ρίξουν στις κάλπες του πρώτου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών φακέλους που περιείχαν σημειώματα περαίωσης αντί για ψηφοδέλτια (!).

Σε κάθε περίπτωση, η αποτελεσματικότητα του μέτρου και οι εισπράξεις για τους δύο συνεταίρους ,υπουργείο Οικονομικών και τράπεζες, θα μετρηθούν στις 18 Νοεμβρίου (ή λίγο αργότερα, αν δοθεί ολιγοήμερη παράταση), αφού ως γνωστόν οι Έλληνες προσέρχονται κατά παράδοση την τελευταία στιγμή για να ρυθμίσουν τις φορολογικές τους εκκρεμότητες.
kontiloforos