Μεταξύ μας... Μεταξάς
Σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία στις 30 Οκτωβρίου του 2000, ο Πέτρος Ευθυμίου προλογίζει: «Ήσυχος θα είχε πεθάνει ο Ιωάννης Μεταξάς, αν μπορούσε να φανταστεί πως εξήντα ολόκληρα χρόνια μετά το θάνατό του οι πολυαγαπημένες του μαθητικές παρελάσεις, το έργο της καρδιάς του, θα συνέχιζαν να θεωρούνται αναπόσπαστο στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. "Θα μείνει τίποτα αφού πεθάνω;", σημείωνε όλο αγωνία ο δικτάτορας στο ημερολόγιό του λίγες ώρες μετά την "ονειρεμένη", όπως έγραφε, παρέλαση της ΕΟΝ στις 25 Μαρτίου 1940. Εξήντα χρόνια αργότερα, η τεταρτοαυγουστιανή σύλληψη για τη στρατιωτικοποίηση της νεολαίας έχει ριζώσει τόσο βαθιά στα εκπαιδευτικά μας πράγματα ώστε ουδείς μοιάζει να αναρωτιέται για το νόημα της επετειακής αυτής μεταμφίεσης των μαθητών σε κουρδιστά στρατιωτάκια, κατά την οποία τα παιδιά καλούνται να συμπορευτούν με το στρατό και τα σώματα ασφαλείας.»
Δυστυχώς για τη δημοκρατία, το δημιούργημα του δικτάτορα Μεταξά συνεχίζει να υφίσταται. Ο Μεταξάς επέβαλλε τις μαθητικές παρελάσεις το 1936. Πρότυπο του Μεταξά ήταν ο
Μουσολίνι και ο Χίτλερ, οι οποίοι υποχρέωναν τη νεολαία να συμμετέχει σε στρατιωτικού τύπου επιδείξεις κατά την διάρκεια εθνικών και άλλων εορτασμών. Η λογική ήταν ότι μέσα από τις παρελάσεις οι μαθητές αναπτύσσουν μια στρατιωτική συνείδηση (πειθαρχία, υπακοή στους ανώτερους, εθνικιστικό φρόνημα κ.ο.κ.) και δεν αμφισβητούν το δικτατορικό/στρατιωτικό καθεστώς. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία ισχύει ακόμα ο θεσμός των μαθητικών παρελάσεων. Στον υπόλοιπο κόσμο, ο θεσμός υπάρχει μόνο σε χώρες με θεοκρατικά, δικτατορικά ή στρατιωτικά καθεστώτα.
Ιδανικά και αξίες
Αν, όντας καλοπροαίρετοι, πιστέψουμε ότι η σημερινή κοινωνία δεν επιδιώκει να εμφυτεύσει στα παιδιά της τα ίδια ιδανικά με τον Χίτλερ, τον Μουσολίνι και τον Μεταξά, τι μένει; Σε τι εξυπηρετεί ο θεσμός των μαθητικών παρελάσεων; Τι δίνει στα παιδιά η συμμετοχή τους σε μία παρέλαση, που δε θα μπορούσε να τους δώσει -και μάλιστα στο πολλαπλάσιο- μία προβολή ταινίας ή μία συζήτηση;
Μην κουράζεστε, η ερώτηση είναι ρητορική. Δεν υπάρχει κανένας σοβαρός λόγος για τη συμμετοχή μαθητών σε παρελάσεις. Αντίθετα, υπάρχουν αρκετοί ιδιαίτερα σημαντικοί λόγοι -πέρα από τους προαναφερθέντες ιστορικούς-, για τους οποίους οι μαθητικές παρελάσεις καλό θα ήταν να καταργηθούν άμεσα:
Κατ' αρχάς, η θέση του σημαιοφόρου δημιουργεί έναν επιπλέον παράγοντα ανταγωνισμού μεταξύ των άριστων μαθητών. Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες εμφάνισης υπερκόπωσης, νευρικών κλονισμών μέχρι και αυτοκτονιών στις ηλικίες 15-18 είναι το αυξημένο άγχος που δημιουργεί η συνεχής πίεση για άριστες μαθητικές επιδόσεις. Αρκετή πίεση έχουν τα παιδιά μας, ας μην τους προσθέτουμε κι άλλη.
Δεύτερον, η επιλογή των «κατάλληλων» μαθητών που θα εκπροσωπήσουν το σχολείο στην παρέλαση αντηχεί από την ιδεολογία της υπεροχής των γενετικά ισχυρών: αν ένας μαθητής είναι λίγο κοντός, λίγο χοντρός, λίγο καμπούρης, οι πιθανότητες να επιλεχθεί για την παρέλαση είναι μάλλον ελάχιστες. Και φυσικά, ούτε λόγος δε γίνεται για παιδιά με πιο σοβαρά προβλήματα (π.χ. κινητική αναπηρία).
Τρίτον, η παρέλαση είναι η αποθέωση της ομοιομορφίας και της αφομοίωσης του ατόμου στο σύνολο. Σε μια κοινωνία που συνθλίβει κάθε τι διαφορετικό, καλό θα ήταν το σχολείο να διδάσκει στα παιδιά ότι σκοπός της ζωής τους δεν είναι να γίνουν ένα ακόμα γρανάζι σε κάποια μηχανή, αλλά ανεξάρτητες, μοναδικές οντότητες.
Η υπόθεση της Φραντζέσκας Ρωμανού
Κι όμως, υπό την επίφαση της σμίλευσης των εθνικών ιδεωδών στις μαθητικές ψυχές, το υπουργείο Παιδείας επιβάλλει σε καθηγητές και μαθητές να παρελαύνουν δύο φορές το χρόνο. Και εάν η λέξη «επιβάλλει» σας ακούγεται υπερβολική, κάνετε λάθος: σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Γ4/150/24-02-2000 Απόφαση ΥΠ.Ε.Π.Θ. (παράγραφος δ), «Τα σχολεία Ιδιωτικής και Δημόσιας Β/θμιας Εκπ/σης συμμετέχουν υποχρεωτικά στις παρελάσεις με το σύμβολο του Ελληνικού Έθνους. Τα τμήματα των σχολείων κατά την παρέλαση θα παρουσιάζουν, ένα ομοιόμορφο σύνολο και η εμφάνιση θα είναι αυτή που θα αρμόζει σε μαθητές-τριες. Οι επικεφαλείς των τμημάτων καθηγητές Φυσικής Αγωγής, οφείλουν να ακολουθούν τα τμήματα τους από το αριστερό μέρος σε όλη τη διαδρομή της παρέλασης. Επειδή η παρέλαση γίνεται για ανάμνηση αλλά και για να τιμηθούν πρόσωπα και γεγονότα μια ορισμένης χρονικής περιόδου που έχει αξία για μας σήμερα θα πρέπει η ποιότητα αυτής της εκδήλωσης να είναι η υψηλότερη».Για του λόγου το αληθές, διαβάστε για την περίπτωση της Φραντζέσκας Ρωμανού. Το 2002, η καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής Φραντζέσκα Ρωμανού κατηγορήθηκε για τη μη συμμετοχή της στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου. Η καθηγήτρια επικαλέστηκε ιδεολογικούς λόγους και αρνήθηκε να παρελάσει η ίδια. Παρ' όλα αυτά, δέχτηκε να προετοιμάσει τα παιδιά, εφ' όσον το σχολείο ορίσει αντικαταστάτη της για την ημέρα της παρέλασης, κάτι που όμως δεν έγινε. Στο απολογητικό της σημείωμα, η καθηγήτρια αναφέρει:
«Με αυτό το απολογητικό μου σημείωμα θα ήθελα να επικαλεστώ υπέρ μου και τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της 4.11.1950, που κυρώθηκε με νόμο και από τη χώρα μας και ισχύει πλέον κι εδώ. Σύμφωνα λοιπόν με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση, στον καθένα μας κατοχυρώνεται το δικαίωμα ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, καθώς και τα δικαιώματα της ελευθερίας της γνώμης, της έκφρασης, της σκέψης, της συνειδήσεως και της λήψεως ή μεταδόσεως πληροφοριών ή ιδεών.
Θεωρώ ότι η κατοχύρωση των δικαιωμάτων αυτών μου επιτρέπει να εκφέρω άποψη αντίθετη εκείνης που είχε αποφασιστεί υπηρεσιακώς σε σχέση με την παρέλαση των μαθητών του σχολείου μου. Και ότι μου επιτρέπει επίσης να ακολουθήσω τη στάση που επιβάλλει η άποψή μου αυτή, να μη κάνω δηλ. κάτι που θα με απεδείκνυε ασυνεπή απέναντι στον ίδιο τον εαυτό μου. [...] To ερώτημα συνεπώς είναι αν παρίσταται ως αναγκαίο σε μία δημοκρατική κοινωνία να κινείται πειθαρχική διαδικασία, και να επιβληθούν μάλιστα και κυρώσεις, εναντίον ενός καθηγητή, ο οποίος εγκαίρως και κανονικώς γνωστοποίησε στην υπηρεσία του ότι για ιδεολογικούς λόγους δεν είναι σε θέση να συμμετάσχει σε μία (και μόνο μία) από τις εκδηλώσεις μιας εθνικής επετείου, ειδικότερα στην παρέλαση.
[...] δεν αρνούμαι τον εορτασμό των εθνικών επετείων στους οποίους συμμετέχω ποικιλοτρόπως (τα παιδιά τα συνόδεψα στην κατάθεση στεφάνου την παραμονή της 28ης Οκτωβρίου, διοργάνωσα εγώ προσωπικά τη γιορτή της 25ης Μαρτίου κλπ.κλπ.), αρνούμαι αυτή τη συγκεκριμμένη μορφή εορτασμού τους (δηλ. την παρέλαση). Η παρέλαση είναι κατάλοιπο ενός κόσμου που έχει ταφεί από καιρό. Κατάλοιπο (το ξαναγράφω!) της δικτατορίας Μεταξά, που ποιος θα το πίστευε ότι 62 ολόκληρα χρόνια μετά το θάνατό του, η τεταρτοαυγουστιανή σύλληψη για τη στρατιωτικοποίηση της νεολαίας, θα είχε ριζώσει τόσο βαθιά στα εκπαιδευτικά μας πράγματα! Οι πολυαγαπημένες του μαθητικές παρελάσεις θα συνέχιζαν να θεωρούνται αναπόσπαστο στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας!
Η Φραντζέσκα Ρωμανού καταδικάστηκε από το Π.Υ.Σ.Δ.Ε. Πειραιά, και τιμωρήθηκε με χρηματικό πρόστιμο ίσο με 20 ημερομίσθια, δηλαδή ένα μηνιάτικο!
Πρόβα = κοπάνα, Παρέλαση = μπουτάκια
Πολλοί μαθητές βλέπουν το θεσμό των παρελάσεων μάλλον θετικά, μιας και η συμμετοχή στην παρέλαση συνεπάγεται αρκετές ώρες πρόβας, και πρόβα ίσον αποφυγή μαθήματος. Να μία εξίσωση την οποία βρίσκουν ελκυστική όλοι οι μαθητές. Άλλωστε, πότε άλλοτε θα μπορέσουν να δουν τις καλλίπυγες συμμαθήτριες τους να περπατάνε καμαρωτές φορώντας μίνι φούστες και τακούνια; Όπως γράφει και ο Μανώλης Χάρος, «φαίνεται πως η Ελλάδα σήμερα μπορεί να μην είναι περήφανη για τα μυαλά που τρέφει και γαλουχεί, αλλά είναι περήφανη για τα μπούτια που την περπατούν και την παρελαύνουν».
για το υλικό που μου έστειλε σχετικά με το θέμα των μαθητικών παρελάσεων.
salata.tv
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου