Ο Καραγκιόζης δεν είναι ούτε Ελληνας ούτε Τούρκος. Είναι μια λαϊκή τέχνη, η οποία διαμορφώθηκε στην Κωνσταντινούπολη υπό όρους Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.Μαρτυρείται ήδη από τον 17ο αιώνα και υπήρξε πολυεθνικός και πολυγλωσσικός. Ο Καραγκιόζης μεγαλώνει στην πρωτεύουσα δύο αυτοκρατοριών, της πάλαι ποτέ βυζαντινής και της, από τα μισά του 15ου αιώνα, οθωμανικής. Γι αυτό δεν εντυπωσιάζει το γεγονός ότι μιλάει τουρκικά, εβραϊκά, ελληνικά και αρμενικά.
Το ερώτημα «πόσο ελληνικός και πόσο τουρκικός είναι ο Καραγκιόζης;» ετέθη μετά τη γνωμοδότηση της UNESCO ότι «ο Καραγκιόζης έχει τουρκική υπηκοότητα», που επικυρώθηκε στο Αμπου Ντάμπι (28 Σεπτεμβρίου – 2 Οκτωβρίου 2009). Εννέα μήνες μετά, το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού έστειλε τις διευκρινίσεις του, αφού προηγήθηκαν τις τελευταίες μέρες δημοσιεύματα και ραδιοφωνικά σχόλια έντονα επικριτικά («χαρίσαμε στους Τούρκους τον Καραγκιόζη» κ.ά). Το ΥΠΠΟΤ, σε ανακοίνωσή του, τονίζει ότι ο Καραγκιόζης «αποτελεί κοινό σημείο αναφοράς και σύμβολο της ευρύτερης περιοχής μας. Ειδικότερα η ελληνική εκδοχή του είναι ένα ζωντανό κεφάλαιο της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς».
Ζητήσαμε τη συνεισφορά του Γιάννη Κιουρτσάκη, συγγραφέα των υποδειγματικών μελετών «Προφορική παράδοση και ομαδική δημιουργία: Το παράδειγμα του Καραγκιόζη» και «Καρναβάλι και Καραγκιόζης. Οι ρίζες και οι μεταμορφώσεις του λαϊκού γέλιου» (εκδόσεις Κέδρος).
«Ολα αυτά είναι ανοησίες και αλαζονείες των διπλωματιών.
realpolitics
Ο Καραγκιόζης δεν είναι ιδιοκτησία ούτε του ελληνικού ούτε του τουρκικού έθνους-κράτους, είναι έργο των λαών. Γι αυτό δεν χωρούν εθνικισμοί. Εξεγείρομαι!», είναι η αντίδρασή του.
Αυτό που τον ενοχλεί, όπως λέει, «είναι ο εθνικισμός και από τις δύο πλευρές, ο οποίος θέλει να υποδουλώσει τη λαϊκή δημιουργία. Ο Καραγκιόζης δεν είναι εθνικό προϊόν, γιατί γεννήθηκε πριν από το κράτος-έθνος. Πρέπει να καταλάβουμε ότι δημιουργήθηκε από κάτω, δηλαδή από τον λαό. Δεν είναι ιδεολόγημα για εθνική τέχνη, όπως αυτή που ζητούσαν οι ποιητικοί διαγωνισμοί του 19ου αιώνα. Αντιθέτως, με τον Καραγκιόζη συμβαίνει ό,τι και με το ρεμπέτικο. Η ανώτερη τάξη τον περιφρονούσε».
«Ο Καραγκιόζης είναι εξίσου τουρκικός όσο και ελληνικός», αποφαίνεται ο Γιάννης Κιουρτσάκης. Μας διαβεβαιώνει, όμως, «ότι ήρθε στη χώρα μας από την Τουρκία ως εισαγόμενο είδος». Ο ελληνικός Καραγκιόζης αρχίζει να ακμάζει στην Πάτρα την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα -από το 1890 και μετά- από τον θρυλικό καραγκιοζοπαίχτη του ελληνικού θεάτρου σκιών Μίμαρο (ψευδώνυμο του Δημήτρη Σαρδούνη, 1865-1912), νόθο παιδί, εγγράμματο για τα μέτρα της εποχής, καλλίφωνο με ψαλτικό ηχόχρωμα, αυτοδίδακτο ζωγράφο και σεναριογράφο με καλπάζουσα φαντασία. Η πρώτη παράσταση δόθηκε το 1894 και πέντε χρόνια αργότερα έρχεται στην Αθήνα και δίνει παραστάσεις σ ένα καφενείο της οδού Πανεπιστημίου.
«Ο Καραγκιόζης άργησε να ριζώσει στην Ελλάδα», λέει ο Γιάννης Κιουρτσάκης, «γιατί εκτός από το ότι εθεωρείτο υποδέεστερο και ανατολίτικο είδος, χρειαζόταν να ζυμωθεί με την ελληνική ζωή, ώστε να δημιουργήσει ελληνική παράδοση. Συν τω χρόνω προσαρμόζεται στις ανάγκες, στις αξίες και στις πολιτιστικές νοοτροπίες του νεοελληνικού κόσμου. Πρόσωπα τα οποία έχουν κληροδοτηθεί από την Τουρκία μεταμορφώνονται σε νέα πρόσωπα».
Βέβαια, όπως επισημαίνει ο Γιάννης Κιουρτσάκης, όταν το θέατρο του Καραγκιόζη ταξιδεύει από την Πάτρα και εγκαθίσταται στην Αθήνα, «αυτές οι φιγούρες παύουν να έχουν τοπικά χαρακτηριστικά και γίνονται πανελλήνια». Και επιμένει σ ένα βασικό δομικό στοιχείο της τέχνης του καραγκιοζοπαίχτη: «Είναι προφορική τέχνη. Αν ένας διάλογος, μια φράση ή ένα καινούργιο πρόσωπο αρέσουν στο κοινό, αυτό ζητάει από τον δημιουργό τους να τα επεξεργαστεί και να τα βελτιώσει. Και μ αυτό τον τρόπο, κωδικοποιούνται και γίνονται σταθερό στοιχείο της παράδοσης, αλλιώς απορρίπτονται».
«Ολοι οι κεντρικοί κωμικοί ήρωες των λαϊκών θεάτρων και κουκλοθεάτρων, σε Ανατολή και Δύση, είναι αδέλφια ή πρώτα ξαδέλφια του Καραγκιόζη», καταλήγει ο Γιάννης Κιουρτσάκης. Ο κατάλογός τους θα ήταν μακρύς. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τον Πουλτσινέλα της Νάπολι, τον Σκαρμούτσο και τον Μαπατάκο της Ρώμης, τον Αρλεκίνο της Μπολόνια, τον Γάλλο Γκινιόλ, τον Αγγλο Ποντς, τον Γερμανό Οϊλενσπίγκελ, τον Πέρση Κεστέλ Μπεχλιβάν. *
Ελληνικό touch στους ήρωες του μπερντέ
Καραγκιόζης: «Ο Τούρκος είναι καλοντυμένος, έχει γένια, φέρει καπέλο και φοράει παπούτσια. Ο δικός μας είναι ξυπόλητος, έχει τονισμένη καμπούρα, εικονίζεται με φουφούλα ή με μπαλωμένα παντελόνια».
Μπαρμπα -Γιώργος: «Στην τουρκική παράδοση είναι ένας γιγαντόσωμος ξυλοκόπος της Ανατολής. Εμείς τον μεταμορ- φώσαμε σε φουστανελά Ρουμελιώτη».
Σιορ Διονύσιος: «Στην Τουρκία είναι ο Φρεγκ, ο Φραγκο-λεβαντίνος. Σε μας είναι ο κάτοικος της Ζακύνθου, ο οποίος είναι ντυμένος φράγκικα, γιατί εκπροσωπεί τον δυτικοθρεμμένο Ελληνα της Επτανήσου».
Συντάκτης: Βασίλη Κ. Καλαμαρα
http://www.enet.gr
1 σχόλια:
Ο Αστακός τελικώς θα «λειτουργεί» με LNG ή με LPG;
Της Χρυσας Λιαγγου
Σκεπτικισμός και ατονία έχουν διαδεχθεί τη δυναμική που εκφράστηκε από κυβερνητικής πλευράς προ τετραμήνου με την ανακοίνωση του ενδιαφέροντος του Εμιράτου του Κατάρ να επενδύσει στην Ελλάδα 3 δισ. ευρώ σε ένα ενεργειακό έργο-μαμούθ στη Ναυτιλιακή Βιομηχανική Ζώνη του Αστακού. Η είδηση, που είχε ανακοινωθεί από το γραφείο του υπουργού Επικρατείας κ. Χάρη Παμπούκη στις 7 Μαρτίου, συνέβαλε σημαντικά στην προσπάθεια αναστροφής του αντιαναπτυξιακού κλίματος στο εσωτερικό της χώρας, αλλά παράλληλα προκάλεσε και ορισμένα ερωτήματα σχετικά με το περιεχόμενό της.
Η κυβερνητική ανακοίνωση αναφερόταν σε επένδυση μονάδας LNG και τερματικού σταθμού για τη μεταφορά LNG στο λιμάνι του Αστακού και μάλιστα εξαγωγικού χαρακτήρα, αφού τόσο η ενέργεια που θα παράγεται όσο και το αέριο που θα φτάνει εκεί θα μεταφέρονται μέσω δύο ακόμη έργων, ενός υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου κι ενός υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου, στην αγορά της Ιταλίας. Τα πρώτα ερωτήματα που διατυπώθηκαν συνδέονταν με τα κίνητρα του Κατάρ να επενδύσει στην Ελλάδα για να εξάγει σε μια άλλη αγορά και όχι να επενδύσει απευθείας στην ίδια, όπου μάλιστα διαθέτει ήδη τέρμιναλ LNG ανεβάζοντας σημαντικά το κόστος του έργου και μειώνοντας αντιστοίχως την απόδοσή του.
Ο δε νομάρχης Αιτωλοακαρνανίας κ. Σώκος στην ομιλία του στο Νομαρχιακό Συμβούλιο που ενέκρινε το σχέδιο, απέφυγε επίσης επιμελώς να κατονομάσει το καύσιμο και αναφέρθηκε σε «LNG ή όπως άλλο οριζόμενο αέριο». Προς τι όμως αυτή η «αποστασιοποίηση»;
Ασφαλής απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν έχει δοθεί ακόμα.
Το Κατάρ ως χώρα παραγωγός διαθέτει μεγάλες ποσότητες LPG και αναζητεί τρόπους διάθεσής του. Το γεγονός αυτό εξηγεί και το ενδιαφέρον για την επένδυση της μονάδας στον Αστακό, ισχύος άνω των 1.000 MW. Για τις ανάγκες της μονάδας εκτιμάται ότι θα πραγματοποιούνται περί τα 50 δρομολόγια ετησίως ειδικών δεξαμενόπλοιων από το Κατάρ, που θα εκφορτώνουν σε ειδικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης που θα γίνουν στον Αστακό. Το επενδυτικό ενδιαφέρον του Κατάρ, ενώ εμφανίσθηκε να διευρύνεται, εκτός του τέρμιναλ LNG, μέχρι και σε μονάδα παραγωγής άλγης, που θα αξιοποιεί το CO2 από την καύση του LPG, προς το παρόν φαίνεται να περιορίζεται μόνο στη μονάδα LPG. Aίτηση στις αρμόδιες αδειοδοτικές αρχές δεν έχει κατατεθεί για κανένα άλλο έργο, ενώ ο υπουργός Ενέργειας του Κατάρ Abdullah bin al Attiyah εμφανίζεται, σύμφωνα με δημοσίευμα στην ιστοσελίδα του Energy Intelligence που εξειδικεύεται σε θέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, να δηλώνει στις 23 Ιουνίου ότι η κρατική εταιρεία της χώρας του ενδιαφέρεται να αποκτήσει μερίδιο στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο LPG που σχεδιάζεται στην Ελλάδα, όχι όμως να επενδύσει σε τέρμιναλ LNG.
Το τοπίο κατά συνέπεια παραμένει ως προς αυτό το σημείο θολό. Από τις 20 Μαΐου που η ΡΑΕ σε χρόνο-ρεκόρ ενέκρινε την άδεια κατασκευής της μονάδας δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος. Η αρμόδια υπουργός ΠΕΚΑ, που από την αρχή κράτησε αποστάσεις από το έργο, ανέθεσε μελέτη στη ΔΕΠΑ για την επικινδυνότητα της μονάδας στην οποία θα στηριχθεί για την έκδοση της διυπουργικής απόφασης που απαιτείται για τη χρήση του καυσίμου στη ΝΑΒΙΠΕ Αστακού. Η μελέτη αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί περί τα τέλη Αυγούστου. Την αίτηση για άδεια δύο μονάδων ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος 1.010 MW κατέθεσε η κοινοπραξία «Astakos Power Plan Concorctium». Το συνολικό κόστος της επένδυσης υπολογίζεται στα 800 εκατ. ευρώ και θα καλυφθεί σε ποσοστό 70% από δανεισμό. Με την κατάθεση της αίτησης, πάντως, επιβεβαιώθηκε ότι το καύσιμο είναι LPG και όχι LNG.
Η θολούρα που επικρατεί γύρω από την επένδυση του Κατάρ ερμηνεύει και την κυβερνητική μεταστροφή από την αρχική ευφορία στον σκεπτικισμό. Περισσότερο φως στην υπόθεση ίσως ρίξει η αναμενόμενη μέσα στον Iούλιο επίσκεψη του κ. Αttiya στην Αθήνα, με αντικείμενο την πορεία της επένδυσης.
kathimerini.gr
Δημοσίευση σχολίου