Νέα μέτρα κατά κύματα

Εκρηκτικό μείγμα πρόσθετων, φανερών και κρυφών, μέτρων με μειώσεις στις αποδοχές, απολύσεις στο δημόσιο, κύματα ανατιμήσεων, δραστική αύξηση της φορολογίας ακινήτων και περικοπές σε κοινωνικές και αναπτυξιακές δαπάνες, για εξοικονόμηση πρόσθετων πόρων 16,850 δισ. ευρώ την επόμενη τετραετία, δρομολογεί το μνημόνιο της κυβέρνησης με την τρόικα.
Το συμβόλαιο για τη δημοσιονομική προσαρμογή μέχρι και το 2014 προβλέπει μια πρωτοφανή και επισφαλή ταυτόχρονα εξοικονόμηση πόρων από
περικοπές σε δαπάνες και αυξήσεις σε φόρους και τέλη του δημοσίου, που ανέρχεται σε 24,700 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 16,850 δισ. ευρώ θα προέλθουν από την επιβολή νέων επώδυνων μέτρων.
Μάλιστα σύμφωνα με το μνημόνιο, το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής περιέχει κινδύνους ως προς την υλοποίησή του και ταυτόχρονα αφανή και μη εξειδικευμένα μέτρα 10,850 δισ. ευρώ, κυρίως για τη διετία 2013-14.
Πέραν των μεγάλων απωλειών στις αποδοχές και τις συντάξεις και των αυξήσεων στους φόρους κατανάλωσης, τα νοικοκυριά θα ζήσουν άλλα τουλάχιστον 4 «πέτρινα χρόνια», με το βιοτικό τους επίπεδο να κατακρημνίζεται και το φάσμα της ανεργίας να έρχεται πιο κοντά. Είνα χαρακτηριστικό ότι για το 2012 προβλέπεται ο περιορισμός ακόμα και του επιδόματος ανεργίας κι αυτό σε μια εποχή που θα υπάρχει έκρηξη του αριθμού των ανέργων λόγω της βαθιάς οικονομικής ύφεσης.
2,450 ΔΙΣ. ΤΟ 2011
i-diadromi
«Φωτιά» σε τιμές, ακίνητα
Πυροδοτείται νέο κύμα ανατιμήσεων σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως τα τιμολόγια των ΔΕΚΟ λόγω των μετατάξεών τους από τον κανονικό συντελεστή 11% του ΦΠΑ στον υψηλό 23%, πράγμα που θα αφαιρέσει από τις τσέπες των καταναλωτών 1 δισ. ευρώ. Στο μνημόνιο αναφέρεται συγκεκριμένα ότι 30% από αγαθά και υπηρεσίες που σήμερα βρίσκονται στο 11% θα μεταταγούν στο 23% (τρόφιμα, λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και νερού κ.ά.), πράγμα που αυτόματα θα επιφέρει αύξηση της λιανικής τους τιμής κατά τουλάχιστον 12%.
Την ίδια χρονιά επιβάλλονται εκρηκτικές αυξήσεις στον φόρο κατοχής ακινήτων και στις μεταβιβάσεις (αγοραπωλησίες, κληρονομιές, γονικές παροχές) λόγω της αναπροσαρμογής των αντικειμενικών τιμών. Οι αυξήσεις στις αντικειμενικές τιμές θα είναι καυτές μιας και ο στόχος είναι το δημόσιο να εισπράξει πρόσθετα έσοδα ύψους 400 εκ. ευρώ.
Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών θα επιφέρει κατακόρυφη άνοδο στον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ) και θα διευρύνει τον αριθμό των ιδιοκτητών κατοικιών και οικοπέδων που θα πληρώσουν φόρο αφού θα ξεπεράσουν το αφορολόγητο όριο των 400.000 ευρώ που προβλέπεται από τον νόμο. Μεγάλες φορολογικές επιβαρύνσεις θα υπάρξουν και στις μεταβιβάσεις ακινήτων.
Πρόσθετες επιβαρύνσεις θα έχουν και οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων λόγω της αύξησης των τελών κυκλοφορίας μέσω της καθιέρωσης των λεγόμενων «πράσινων τελών», η οποία εκτιμάται ότι θα αποφέρει στα δημόσια ταμεία 300 εκ. ευρώ. Ολες οι συντάξεις θα παγώσουν και οι υψηλές θα μειωθούν με στόχο την εξοικονόμηση πόρων ύψους 250 εκ. ευρώ εντός του έτους. Επίσης θα περικοπεί το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων κατά 500 εκ. ευρώ, γεγονός που θα επιτείνει την ύφεση στην οικονομία.
3,75 δισ. το 2012
Χρονιά ανεργίας
Στο στόχαστρο μπαίνουν οι εργαζόμενοι στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα, οι συντάξεις, τα επιδόματα ανεργίας, οι ΔΕΚΟ, εκ νέου τα ακίνητα και τα κονδύλια για ανάπτυξη, ενώ θα επιβληθούν και άλλες περικοπές δαπανών ύψους 900 εκ. ευρώ, οι οποίες είναι αδιευκρίνιστες.
Το πρόγραμμα επιτάσσει δραστική μείωση του προσωπικού στο δημόσιο, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μαζικών απολύσεων εργαζομένων ακόμα και με συμβάσεις αορίστου χρόνου. Το πρωτόγνωρο όμως νέο μέτρο είναι η μείωση του επιδόματος για τους ανέργους, το οποίο θα λαμβάνουν μόνο όσοι βρίσκονται σε κατάσταση οικονομικής εξαθλίωσης και στερούνται τα ελάχιστα μέσα διαβίωσης.
Στόχος είναι το σχετικό κονδύλι να μειωθεί κατά 500 εκ. ευρώ εντός του έτους. Αυξήσεις θα υπάρξουν στη φορολογία των μη αλκοολούχων ποτών (αναψυκτικά) για την είσπραξη 300 εκ. ευρώ. Δεύτερη αναπροσαρμογή στις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων και κατάργηση των εξαιρέσεων επαγγελματιών και δραστηριοτήτων από τον ΦΠΑ έτσι ώστε να εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία 600 εκ. ευρώ
Οι συντάξεις παγώνουν για μία ακόμη χρονιά για εξοικονόμηση 250 εκ. ευρώ και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων περικόπτεται κατά 500 εκ. ευρώ. Βαθιά μπαίνει το μαχαίρι στις ΔΕΚΟ, με μείωση των επιχορηγήσεων κατά 800 εκ. ευρώ, μέτρο που θα οδηγήσει σε μειώσεις προσωπικού και αποδοχών και σε αυξήσεις στα τιμολόγια.
10,6 δισ. το 2013 και το 2014
Το τελικό «σάρωμα»
Το μνημόνιο προεξοφλεί νέες περικοπές προσωπικού στο δημόσιο και πάγωμα συντάξεων συνολικού ποσού 700 εκ. ευρώ. Ομως ο κύριος όγκος των μέτρων παραμένει θολός, αφού προβλέπονται «μη-καθορισμένα μέτρα» 4,2 δισ. ευρώ. Συνολικά τα πρόσθετα μέτρα θα αποφέρουν 4,9 δισ. ευρώ. Για το 2014 η προσαρμογή ύψους 5,750 δισ. ευρώ είναι εντελώς αφηρημένη, καθώς δεν εξειδικεύεται κανένα από τα μέτρα που θα οδηγήσουν στην επίτευξη του στόχου.
Σε περίπτωση αποκλίσεων...
Η τρόικα είναι έτοιμη να αυξήσει τη «δόση»
Στη διαδρομή για τη δημοσιονομική αναπροσαρμογή ο δρόμος γίνεται κάθε χρόνο και πιο κακοτράχαλος, καθώς θα επιβάλλονται νέα δραστικά και πρωτόγνωρα μέτρα. Από τα επιμέρους μέτρα και το χρονοδιάγραμμα που προβλέπει η συμφωνία με την τρόικα των πιστωτών, στο μάτι του κυκλώνα για την επόμενη τετραετία θα βρεθούν οι αποδοχές των εργαζομένων και των συνταξιούχων, τα αδύναμα εισοδηματικά στρώματα, όπως οι άνεργοι και εκείνοι που βρίσκονται στο όριο της φτώχειας, οι ιδιοκτήτες κατοικιών και άλλων ακινήτων καθώς και οι υποψήφιοι αγοραστές.
Επίσης θα επιβαρυνθούν οι κάτοχοι αυτοκινήτων, εργαζόμενοι στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα και γενικά οι καταναλωτές που θα βρεθούν μπροστά σε νέα κύματα ανατιμήσεων λόγω αύξησης του ΦΠΑ.
Παρόλα αυτά ανοιχτό το ενδεχόμενο αποτυχιών στην εφαρμογή του προγράμματος και λήψης έκτακτων μέτρων για τη διόρθωσή τους αφήνει η τρόικα των πιστωτών, που θα παρακολουθεί στενά ανά τρίμηνο την υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η κυβέρνηση και θα αποφασίζει ανάλογα για την εκταμίευση των επόμενων δόσεων του δανείου. Αλλωστε μέτρα αξίας πάνω από 11 δισ. ευρώ δεν έχουν εξειδικευτεί.
Υπό παρακολούθηση
Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Το πρόγραμμα θα παρακολουθείται στενά και, εφόσον χρειαστεί, θα λαμβάνονται μέτρα.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει κινδύνους που προέρχονται από χαμηλότερα έσοδα, υψηλότερες κοινωνικές μεταβιβάσεις, περαιτέρω αρνητικές αναθεωρήσεις για τον ρυθμό ανάπτυξης, πρόσθετα δημοσιονομικά βάρη από το δημόσιο και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και υψηλότερες δαπάνες τόκων. Ωστόσο, αυτά είναι διαχειρίσιμα και η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει κατάλληλες δράσεις για τη διατήρηση των στόχων του προγράμματος, μεταξύ άλλων μέσω της έκτακτης μείωσης δαπανών, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο».
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ
antonakos@pegasus.gr